Podczas swoich zajęć dr hab. Katarzyna Osińska rozwija temat wspólnot artystycznych na wybranych przykładach ze środowisk artystycznych, niekoniecznie związanych z teatrem dramatycznym. Okresy aktywności różnego rodzaju wspólnot artystycznych w Rosji przypadają na przełom XIX i XX wieku, na lata dwudzieste i początek trzydziestych, na lata siedemdziesiąte XX wieku (szczególnie w dziedzinie sztuk plastycznych) oraz na okres po „pieriestrojce”, kiedy – począwszy od lat dziewięćdziesiątych – w Rosji mamy do czynienia z prawdziwym boomem studyjności oraz rozkwitem różnego rodzaju „art-grup” w obszarze sztuk plastycznych.
Prowadząca podejmuje próbę rozróżnienia między rozmaitymi formami wspólnotowości. 10 marca odniesie się do nieformalnej kolonii artystycznej stworzona przez poetę Maksymiliana Wołoszyna pod nazwą „Koktebel”.
14 marca dr Katarzyna Woźniak skieruje uwagę odbiorców na inną tradycję teatralną. Scena włoska pierwszej połowy XX wieku, poza nielicznymi, głośnymi wyjątkami (futuryści, Luigi Pirandello), zdawała się nie nadążać za ogólnoświatowymi tendencjami: teatr podporządkowany dramaturgom bardzo trudno zgodził się na przyjęcie i (zitalianizowanie) reżysera. Mimo stałego poszerzania możliwości inscenizatorskich, podejmowane przez reżyserów polemiki z tekstem dramatycznym nie podważały jego autorytetu i prymatu w teatrze. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych powoli stawało się jasne, że efekty eksperymentów z odnową języka scenicznego rozczarowują, sprowadzając się wyłącznie do moralizatorskiego dydaktyzmu. Z tej przyczyny, około roku 1959, artyści neoawangardy za punkt honoru postawili sobie zakwestionowanie słowa, rozerwanie tekstu i zniszczenie jego struktury.
Mniej więcej w tym samym okresie zaczął kształtować się Trzeci Teatr. Choć bardzo zróżnicowany pod względem estetycznym, był połączony etyką pracy opartą na poszukiwaniu sensu życia przez teatr i w teatrze, i inspiracją twórczością Odin Teatret Eugenia Barby. Obejmował swoim zasięgiem zespoły teatralne powstające na Półwyspie Apenińskim mniej więcej od początku lat siedemdziesiątych z pozaartystycznych potrzeb ludzi zawodowo niezwiązanych ze sceną, którzy popołudniami prowadzili „drugie życie” w teatrze amatorskim, przede wszystkim ulicznym, stanowiącym dla nich miejsce przekroczenia codzienności, narzędzie rewolucji, walki politycznej i odrodzenia kultury.
Radykalnym doświadczeniem, sięgającym korzeniami Trzeciego Teatru, jest teatr narracji ostatniego trzydziestolecia, stanowiący śmiałą odpowiedź wobec ówczesnych „kanonów”, zarówno sceny instytucjonalnej, jak i awangardowej: kierując się przesłankami etycznymi, przywrócono do łask słowo jako podstawowe narzędzie komunikacji teatralnej w osobie performera epickiego, który jest cały ciałem-słowem, strażnikiem pamięci (między)pokoleniowej.
Dr hab. Katarzyna Osińska zajmuje się m.in. teatrem rosyjskim XX wieku, szczególnie jego nurtem studyjnym i laboratoryjnym, widowiskami masowymi, związkami teatru ze sztukami plastycznymi. W jej dorobku znajdują się pozycje odnoszące do wspólnot artystycznych w Rosji. W 2003 roku w książce „Klasztory i laboratoria. Rosyjskie studia teatralne: Stanisławski, Meyerhold, Sulerżycki, Wachtangow” przybliżyła problematykę dotyczącą działalności studiów teatralnych, także w ich aspekcie wspólnotowym – jako małych grup twórczych. Autorka wskazała wówczas na prekursorski charakter rosyjskich studiów z początku XX wieku wobec zjawisk charakterystycznych dla wielu nurtów teatru drugiej połowy minionego stulecia nie tylko w Rosji, ale i w świecie Zachodu. W pracy „Teatr rosyjski XX wieku wobec tradycji. Kontynuacje, zerwania, transformacje” podjęła natomiast temat ewolucji idei studyjności w drugiej połowie XX wieku, szerzej omawiając dwa przykłady jej realizacji: w teatrze prowadzonym przez Lwa Dodina oraz w Szkole Sztuki Dramatycznej Anatolija Wasiljewa.
Katarzyna Woźniak – wykładowca w Zakładzie Języka i Kultury Włoskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie; tłumaczka z języków włoskiego i francuskiego. Absolwentka filologii włoskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zajmuje się współczesnym teatrem włoskim, zwłaszcza postacią nowego performera epickiego i włoską recepcją twórczości Jerzego Grotowskiego. Jako autorka i tłumaczka współpracuje na stałe z pismem „Performer”, dla którego przełożyła tekstym.in. Eugenia Barby, Fernada Tavianiego, Jean-Marie Pradiera. Kieruje pracami nieformalnej grupy badawczej „Pracownia Performatyki”, której celem jest popularyzowanie wiedzy o sztukach performatywnych włoskiego obszaru kulturowego.
Otwarty Uniwersytet Poszukiwań to program regularnych spotkań o charakterze wykładów i warsztatów odbywający się w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu,
adresowany do wszystkich zainteresowanych poruszaną w ich trakcie tematyką. Całoroczne kursy wykładów i warsztatów skupionych wokół jednego tematu głównego. W roku 2013/2014 tematem przewodnim kursu wiodącego jest „Stulecie aktorów. Sztuka aktorska w teatrze Zachodu między XIX a XXI wiekiem”. Zaś semestr autorski nosi tytuł: „Wspólnoty artystyczne w Rosji: studia, kolonie artystów, kółka, stowarzyszenia twórcze, salony”. Poszczególne spotkania odbywają się zazwyczaj raz w miesiącu (niekiedy częściej), zaś jedną z podstawowych zasad kursów jest łączenie akademickich wykładów, prezentacji unikatowych materiałów źródłowych i dokumentacji oraz warsztatów praktycznych.
Semestr autorski w roku akademickim 2013/2014:
http://www.grotowski-
Kurs wiodący w roku akademickim 2013/2014:
http://www.grotowski-
Wstęp na wykłady jest wolny.
