W kwietniu Teatr Żydowski im. Estery Racheli i Idy Kamińskich w Warszawie zaprasza na Obchody Rocznicy Wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim.
3 kwietnia w związku z tym w Teatrze Żydowskim zostanie wystawiony spektakl "Mur" o życiu Ireny Sendlerowej na podstawie tekstu Ryszarda Marka Grońskiego w reżyserii Macieja Wojtyszki, a 19 kwietnia Teatr Żydowski przypomni inspirowany autentycznymi wydarzeniami spektakl "Walizka" na podstawie sztuki Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk, wyreżyserowany przez Dorotę Ignatjew. Ponadto 10 i 17 kwietnia odbędą się czytania performatywne, wyreżyserowane przez studentki Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie. 10 kwietnia usłyszymy „I życie toczy się dalej” - czytanie na podstawie „Dziennika z getta warszawskiego” Mary Berg w reżyserii Karoliny Kirsz, a 17 kwietnia „Reszta nie jest milczeniem” - czytanie na podstawie „Pamiętnika Dawida Rubinowicza” w reżyserii Joanny Grabowieckiej. Na czytania wstęp wolny.
Powstanie w getcie warszawskim wybuchło 19 kwietnia 1943 na terenie warszawskiego getta pod koniec jego likwidacji przez Niemców, gdy w wyludnionym już getcie znajdowało się tylko ok. 50-70 tysięcy ludzi. To zbrojne wystąpienie żydowskich podziemnych formacji zbrojnych było pierwszym miejskim wystąpieniem powstańczym w okupowanej przez Niemców Europie i nie miało celów militarnych - było desperackim aktem wyboru godnej śmierci z bronią w ręku, jak i odwetu na prześladowcach.
Powstanie miało miejsce podczas zarządzonej przez Heinricha Himmlera akcji ostatecznej likwidacji getta, polegającej na systematycznym przeszukiwaniu dzielnicy i wyłapywaniu resztek kryjącej się ludności. Gdy na teren getta weszły niemieckie oddziały wojskowe i policyjne oraz wspierające je formacje kolaboranckie, powstańcy otworzyli do nich ogień. W ciągu następnych tygodni, siły SS i policji krwawo stłumiły powstanie i wymordowały większość ludności. Cały teren dzielnicy żydowskiej spalono i zrównano z ziemią. Niemcy ogłosili stłumienie powstania 16 maja 1943. Ze względu na swoją symboliczną wymowę, powstanie w getcie warszawskim uważane jest przez naród żydowski za jedno z najważniejszych wydarzeń w jego historii.
MUR
03.04. godz. 19.00
Kobiety to lepsi mężczyźni. Prawdziwość tej starej mądrości potwierdza życie Ireny Sendlerowej – matki i opiekunki setek uratowanych dzieci. Dzięki niej ocalały, dostały szansę ratunku w dniach Holokaustu. Irena Sendlerowa współpracowniczka „ŻEGOTY” wyprowadzała je z warszawskiego getta, zaopatrywała w dokumenty, znajdowała dla nich dom, przynosiła nadzieję, o którą było tak trudno.
Spektakl o bohaterskiej kobiecie składa się z epizodów, pozwalających zrozumieć ogrom podejmowanego ryzyka. Śmiercią grozili jej nie tylko niemieccy okupanci, ale także swojscy szmalcownicy i rodzimi faszyści. Mimo zagrożeń pani Irena (pseudonim Jolanta) codziennie wypełniała swą misję. A później przez wiele lat milczała o własnych zasługach, nie czekała na zaszczyty i nagrody. Dziś wraca do nas, by przypomnieć, że „Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat”. A ona przecież uratowała wiele światów, wierząc, że będą lepsze niż ten, zachowany w pamięci.
Tekst: Ryszard Marek Groński
Reżyseria: Maciej Wojtyszko
Muzyka: Jerzy Derfel
Scenografia: Ewa Łaniewska
Występuje: Ewa Dąbrowska
Czas trwania: 1 h (bez przerwy)
Bilety: 30 zł
WALIZKA
19.04. godz. 19.00
Do napisania „Walizki” autorkę zainspirowała przeczytana w gazecie historia pewnego Francuza. Któregoś dnia Michel Leleu wyszedł z domu i poszedł do muzeum na wystawę poświęconą Zagładzie. Rozpoznał tam walizkę swego ojca, Pierre'a Levi. Była to walizka wypożyczona ze zbiorów Muzeum w Oświęcimiu, jedna z trzech zachowanych francuskich walizek. Ten niezwykły przypadek opisały gazety.
Podobna historia powstała już wcześniej w głowie autorki, jednakże odważyła się ją spisać dopiero po tym, gdy otrzymała potwierdzenie ze świata zewnętrznego, że coś takiego mogło wydarzyć się naprawdę.
Michel Leleu w czasie wojny ukrywał się z matką pod zmienionym nazwiskiem w alpejskim regionie Savoie, a ojciec został aresztowany w 1943 r. i wysłany Oświęcimia, gdzie zginął. Syn przetrwał wojnę i pozostał już przy zmienionym nazwisku. Bohater chciał „nie pamiętać”, żyć „normalnie”, zapomnieć. Jednakże odkrycie walizki ojca wywołało wielką zmianę w jego życiu - wrócił do swojego poprzedniego nazwiska i usiłował sprawić, aby walizka została we Francji.
Małgorzata Sikorska-Miszczuk w ten sposób komentuje swoją sztukę:
„Walizka” to sztuka o uzdrawianiu. Wszystko, co mamy w sobie – bagaż wspomnień, często niechcianych - istnieje i żyje w nas, czy tego chcemy czy nie. Możemy nigdy naszej „walizki” nie otworzyć i żyć w wiecznej połowiczności i niepełności.
„Walizka” to historia pojedynczego człowieka, który odcina się od części siebie, choć jest to część jego własnej tożsamości.
Ta sztuka dotyczy też obszaru pamięci społecznej – nie chcemy odkrywać prawdy, otwierać walizki pełnej bolesnych wspomnień.
„Walizka” jest o wierze w uzdrawiająca moc prawdy.
Reżyseria: Dorota Ignatjew
Scenografia: Rafał Sisicki
Oprawa muzyczna: Teresa Wrońska
Autorka dramatu: Małgorzata Sikorska – Miszczuk
Obsada:
Andrzej Blumenfeld /Marek Węglarski – Fransua Żako
Joanna Rzączyńska - Żaklin
Ernestyna Winnicka – Zrozpaczona Przewodniczka z Muzeum Zagłady
Piotr Sierecki – Narrator
Jerzy Walczak - Sfrustrowany Bruno – poeta współczesności
Szymon Szurmiej/Henryk Rajfer – Pantofelnik
Czytania performatywne w ramach Obchodów Rocznicy Wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim:
I ŻYCIE TOCZY SIĘ DALEJ
Czytanie performatywne na podstawie „Dziennika z getta warszawskiego” Mary Berg
10.04. godz. 19:00
Wstęp wolny!
(po potwierdzeniu obecności: 22 850 64 50 lub 22 850 56 56)
11 marca na pokładzie szwedzkiego statku „ Gripsholm” Miriam Wattenberg przemyca 12 małych notesików, zawierających zapiski z warszawskiego getta. Drobne pismo, tajemnicze skróty, nazwiska ukryte pod inicjałami i „Oni”- czyli naziści… Pod tym wszystkim skrywa się tragedia śmierci ale i wielka wola życia. To, co ludzkie, codzienne rozkwita w świecie odartym z człowieczeństwa, gdzie człowiek nie znaczy nic. Pamiętniki malują obraz getta w chwili przesilenia, na chwilę przed ostateczną likwidacją. Mary, młoda dziewczyna uczęszcza na lekcje rysunku, przeżywa miłość, marzy i próbuje walczyć z rozpaczą. Widzi śmierć kolejnych przyjaciół rozstrzeliwanych w domach lub wywożonych przez Umschlagplatz do gazu. Sama cudem unika ich losu, stając się kronikarką tych pomordowanych, złożonych w bezimiennych grobach. Zapisuje jak żyli i jak umierali. Chwyta wszelkie przejawy życia w czasie Wielkiej Zagłady.
Scenariusz i reżyseria: Karolina Kirsz
Obsada: Monika Chrząstowska, Alina Świdowska
Czas trwania: 1h
O reżyserce:
Karolina Kirsz (ur. 1981 w Tarnowskich Górach)
Studentka IV roku Wydziału Reżyserii Dramatu Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie. Absolwentka Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego (2005) oraz Wydziału Wiedzy o Teatrze w Akademii Teatralnej (2008). W latach 2007-2008 stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pisała recenzje książek do portalu internetowego „g-punkt’ oraz artykuły dla tygodnika „Polityka” . Podczas studiów w Akademii zrealizowała kilka etiud w tym „ Fantazego” pod opieką Zbigniewa Zapasiewicza czy „Trojlusa i Kresydę” pod opieką Piotra Cieplaka. Uczestniczyła też w warsztatach Iwana Wyrypajewa oraz w warsztatach młodej reżyserii w Thalia Theater w Hamburgu. Była asystentką Michaela Marmarinosa przy spektaklu „Plac Apokalipsa” w Teatrze Dramatycznym oraz Piotra Cieplaka przy „Księdze raju” w Teatrze Żydowskim. Wyreżyserowała też „ Pułapkę” T Różewicza w ramach cyklu „ Studio in Progress” w Teatrze Studio (2011) oraz „Zimę w czerwieni” Adama Rappa w Teatrze Rampa (2011).
RESZTA NIE JEST MILCZENIEM
Czytanie performatywne na podstawie „Pamiętnika Dawida Rubinowicza”
17.04. godz. 19:00
Wstęp wolny
(po potwierdzeniu obecności: 22 850 64 50 lub 22 850 56 56)
„Dziś jest taka pogoda jaka już dawno nie była. Żeby tylko była wolność to by było wszystko dobrze”. Tak Dawid Rubinowicz napisał w swoim dzienniku w dniu 18 kwietnia 1942 roku.
„I pomyśleć, że wystarczy kilka szkolnych małych zeszytów, żeby człowiek zobaczył, jaką ma dobrą pamięć.” To słowa jednej z nauczycielek Dawidka, która pod wpływem lektury zapisków chłopca, przypomniała sobie po wielu latach jego i jego bliskich, zupełnie tak, jakby stanęli przed nią żywi.
„Pamiętnik Dawida Rubinowicza. Reszta nie jest milczeniem” to książka, a raczej zjawisko niezwykłe. Nie tylko ze względu na to, że mozolna praca kilkunastoletniego chłopca o zatrważającej intucicji, stała się kolejnym, cennym świadectwem eksterminacji Żydów polskich w czasie II wojny światowej, ale przede wszystkim ze względu na niespotykaną skalę wrażliwości, z jaką młodziutki autor przygląda się światu oraz mądrą czułość wobec najdrobniejszych przejawów piękna życia codziennego w niecodziennej, podłej rzeczywistości.
Scenariusz i reżyseria: Joanna Grabowiecka
Obsada: Ewa Greś, Sylwia Najah, Ernestyna Winnicka, Piotr Chomik, Piotr Sierecki, Piotr Wiszniowski
Czas trwania: 1h
Joanna Grabowiecka (ur. 1977) – studentka czwartego roku na Wydziale Reżyserii Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie. Absolwentka Arts du spectacle na Université Paris VIII (2005) oraz teatrologii na Uniwersytecie Jagiellońskim (2005). W Paryżu uczestniczyła m.in. w seminariach Patrice’a Pavisa, Georges’a Banu. Ukończyła roczne studium projektowania scenografii i dekoracji teatralnej pod kierunkiem Daniela Louradour (l’A.D.A.C., Paryż, 2002/2003). W r. 2004 odbyła staże w paryskim Théâtre de la Ville oraz w Comédie Française. W l. 2006-2008 uczestniczyła - jako pierwsza polska stażystka - w międzynardowych warsztatach dramaturgicznych Université d’été européenne – la mousson d’été (Pont-à-Mousson, Francja). Uczestniczka warsztatów teatralnych oraz tanecznych m.in. pod kierunkiem Janusza Subicza i Nazareth Panadero z Tanztheater Pina Bausch (Niemcy) oraz Eduardo Gilio z Teatro Accion (Argentyna). Jej spektakl „Pułapka Crescendo” był jednym z czterech inaugurujących projekt Studio in Progress w Teatrze Studio.
Reżyserka czytań performatywnych m.in. w Laboratorium Dramatu oraz w gdańskim Klubie Żak. Od 2009 roku należy do zespołu Teatro Accion International Group. Jej spektakle były prezentowane na festiwalach w Polsce, we Francji, w Niemczech oraz w Serbii. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za osiągnięcia naukowe za rok 2008/2009.
