Pora odsunąć na bok stare przyzwyczajenia i skupić się na tym co nowe, co otwiera nowe horyzonty. Sztuka ekspresyjna i figuratywna, jakby na przekór nowym mediom, znów zaczyna wywierać duży wpływ na odbiór sztuki współczesnej. Artyści tworzący w duchu nowej figuracji chwycili za pędzle i dłuta próbując „zacząć wszystko od początku” i „zawierzyć swojej własnej wyobraźni”. Tego nam właśnie we współczesnym świecie potrzeba. Prace najlepszych twórców tego nurtu m.in. Ewy Kuryluk, Teresy Pągowskiej czy legendarnej warszawskiej Gruppy, prezentowane będą na wystawie „Nowa Figuracja – Nowa Ekspresja” w DESA Unicum od 2 września.
Wystawa skupia się na zjawiskach nowej figuracji lat 60., przez hiperrealizm i pop, po nową ekspresję lat 80. Właśnie ten ostatni okres to czas najbardziej burzliwy w najnowszej historii Polski. Bunt wobec reżimu władzy komunistycznej bardzo mocno odznaczył się również w twórczości polskich artystów. Ten okres w sztuce długo był pomijany przez historyków i badaczy. Dziś potrafimy spojrzeć na niego z dystansu i dostrzec jego prawdziwą wartość. Jednymi z najbardziej znanych artystów reprezentujących nurt nowej ekspresji są członkowie kultowej już Gruppy. Tematyka ich obrazów uchodziła za wywrotową i budziła niekiedy opór publiczności. Wynikało to zarówno z ogólnej pruderii życia społecznego w kraju, jak i z prowokacyjnego interpretowania tematów religijnych czy historycznych.
Przykładem może być praca Ryszarda Grzyba, „Jeszcze Polska nie zginula”, która powstała niedługo po katastrofie elektrowni atomowej w Czarnobylu. Artysta przedstawił siebie wraz z przyjacielem, Markiem Sobczykiem, jako kosmitów z płetwami. Atmosfera skandalu i groteski odczuwalna jest w kompozycji do dziś. Czarnoskóry nagi mężczyzna heiluje rzekomo pozdrawiając przybyszów, a z jego ciała wyrasta swastyka. Z kolei „Pieta” Ryszarda Woźniaka to wielkoformatowy olej na płótnie, który był prezentowany na ważnych wystawach lat 80.: „Na obraz i podobieństwo. Nowa ekspresja religijna” zorganizowanej przez wpływowego kuratora, kolekcjonera i marszanda Andrzeja Bonarskiego oraz na II Biennale Młodych „Droga i prawda” prezentowanej w kościołach św. Krzyża i św. Marcina we Wrocławiu. Praca stanowi przykład typowej dla okresu „pomiędzy stanem wojennym a okrągłym stołem” relacji sztuki współczesnej i Kościoła, kiedy to liczni artyści wystawiali w przestrzeniach niezależnych – kościołach oraz prywatnych mieszkaniach. Na wystawie pojawią się także prace pozostałych członków Gruppy – Jarosława Modzelewskiego, Pawła Kowalewskiego, Włodzimierza Pawlaka i Marka Sobczyka. Wszystkie z charakterystyczną dla tej formacji artystycznej dozą poczucia humoru.
Krytykę propagandy komunistycznej widzimy również w dziełach rzeźbiarza Krzysztofa M. Bednarskiego. Artysta w 1978 roku zrealizował pracę dyplomową zatytułowaną „Portret totalny Karola Marksa”. Była ona kpiną z ideologii marksizmu, ale również z tworzenia tzw. sztuki zaangażowanej, bardzo silnie podnoszonej w tamtym okresie na uczelniach artystycznych. Bednarski kontynuował tworzenie „marksów”, dodając do rzeźb obiekty stanowiące komentarz do aktualnych wydarzeń politycznych czy społecznych. Na wystawie będzie można zobaczyć pracę „Marks Kolorowy” z 1997 roku oraz „Marx-Volkstribun” z okresu stanu wojennego.
Wierna sztuce figuratywnej pozostała również Ewa Kuryluk. Zafascynowana własnym wizerunkiem tworzyła fotografie i na ich podstawie obrazy. Artystka rysowała też rdzawymi kredkami i tuszem na luźnych kawałkach tkaniny – surowego jedwabiu i bawełny, tworząc portrety przyjaciół i rodziny, „ludzi z powietrza”. Prace eksponowała zarówno na płasko, jak i w formie przestrzennych instalacji. Kolor jej rysunków odwoływał się do cielesności i krwi. W prezentowanej na wystawie Chuście z lat 90., na pierwszy rzut oka dopatrzyć się można skojarzeń ze słynną relikwią św. Weroniki.
Wystawa „Nowa Figuracja – Nowa Ekspresja” potrwa do 12 września. Wtedy to wszystkie obiekty zostaną zlicytowane. Z kolei 4 września o godz. 18 odbędzie się panel z udziałem członków Gruppy – Ryszardem Grzybem, Jarosławem Modzelewskim, Markiem Sobczykiem i Ryszardem Woźniakiem, a także rzeźbiarzem Krzysztofem M.Bednarskim.
Wystawa „Nowa Figuracja – Nowa Ekspresja”: 2-12 września 2019, godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i godz. 11-16 (sobota), Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, wstęp wolny
Aukcja „Nowa Figuracja – Nowa Ekspresja”: 12 września 2019, godz. 19.00, Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa
Spotkanie z artystami: 4 września 2019, godz. 18.00, Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa
