Jeśli sądzicie, że obróbka zdjęć jest wymysłem naszych czasów, który powstał na bazie rozwoju programów graficznych, to jesteście w błędzie. Już nawet 80 lat temu fotografowie podczas wywoływania zdjęć mogli skutecznie dokonać ich retuszu. W jaki sposób? Na czym owa obróbka polegała kilkadziesiąt lat temu, a na czym opiera się dziś? Czy jest niezbędna?
Pierwotne metody retuszu fotografii
Fotografia ma wiernie odzwierciedlać zastaną rzeczywistość. Takie były jej założenia już ponad sto lat temu. Jednak każdy z nas chciałby wyglądać na zdjęciu możliwie jak najlepiej, dlatego fotografowie dążyli do perfekcji w retuszowaniu. Proces obróbki fotografii jest tak samo stary jak ona sama. Kiedyś jednak było dużo trudniej usunąć np. widoczne na twarzy zmarszczki, wyostrzyć obraz czy otrzymać większą głębię zdjęcia niż dzisiaj, kiedy programy komputerowe takie jak Photoshop, jednym kliknięciem pozwalają uzyskać pożądane efekty korekcji.
W latach 30. XX wieku retuszem zdjęć nie zajmowali się zwykle fotografowie, ale retuszerzy, którzy posługiwali się odpowiednimi technikami obróbki zdjęć na poziomie oryginalnego negatywu, aby rozmyć je i wygładzić czy zatuszować mankamenty cery. Z uwagi na fakt, że retusze wykonywano na negatywie, zmiany były nieodwracalne i trwały wiele godzin, dla uzyskania pożądanych efektów.
Ciekawie wyglądał sam proces retuszowania. Odbywał się na specjalnym pulpicie przeznaczonym do obróbki fotografii, gdzie negatyw podświetlało się lampą, a retuszer za pomocą ołówka retuszował zdjęcie. Raz wykonanej pracy nie można było poprawić, dlatego osoba wykonująca obróbkę musiała mieć zmysł artystyczny i duże umiejętności.
Pierwsze fotografie kolorowe
Od czasu wynalezienia aparatu automatycznego do chwili powstania pierwszych kolorowych fotografii musiało upłynąć sporo czasu. W czasach dominacji fotografii czarno-białej zdjęcia kolorowano ręcznie, już po wywołaniu. Wykorzystywano do tego celu specjalne farby wodne. Fotograf kolorujący zdjęcie wcielał się poniekąd w profesję malarza.
Powstanie Photoshopa
Dziś w erze fotografii cyfrowej i powszechnego dostępu do programów i aplikacji do edycji zdjęć, retuszowanie wydaje się czymś powszechnie dostępnym. Każdy z nas z lepszym lub gorszym skutkiem może obrabiać zdjęcia, wycinać ich elementy i postacie, zmieniać ich kolorystykę czy wygładzać zmarszczki ludzi widocznych na fotografii. To tylko jedne z wielu funkcji programów graficznych, takich jak Photoshop.
Ich powstanie zbiegło się w czasie z rozwojem możliwości cyfrowego zapisu zdjęć. Profesjonalne korzystanie z Photoshopa wymaga doświadczenia, zmysłu artystycznego, umiejętności praktycznych zastosowania jego funkcji, jak i zdrowego rozsądku. Nie należy ani nadużywać możliwości, jakie daje Photoshop, ale z drugiej strony współczesna obróbka fotografii bez tego typu programów w ogóle nie mogłaby istnieć.
Obrabianie i przerabianie zdjęć
Należy rozróżnić te dwa pojęcia, ponieważ oznaczają coś zupełnie innego. Zdjęcia obrabiamy i retuszujemy, aby zwiększyć ich atrakcyjność, pozbyć się niedoskonałości cery, wydobyć głębię spojrzenia, albo nadać określony klimat danej fotografii. Jeśli zaś mówimy o przerabianiu zdjęć, to wówczas chodzi często o fotomontaż, czyli stworzenie zdjęcia z kilku innych, bądź z wykorzystaniem określonych efektów.
Rzadko kiedy fotograf np. ślubny oddaje parze młodej „surowe” fotografie, podobnie jak fotografowie mody. Na sesjach zdjęciowych przygotowuje się tylko pewien grunt, bazę do dalszej pracy. Profesjonalne fotografie są poddawane w mniejszym lub większym stopniu obróbce komputerowej.
Obróbka fotografii w dedykowanych programach graficznych ma na celu:
- Poprawę estetyki kompozycji zdjęcia - jeśli coś lub ktoś niepożądany znalazł się na zdjęciu, możemy go kolokwialnie rzecz ujmując „wyciąć”. Kadrowanie jest powszechną praktyką, pozwalającą na zachowanie świetnego ujęcia, bez wad, jakimi obarczone jest robienie zdjęć bez idealnej kontroli nad widzianym obrazem. Estetykę poprawia się także poprzez wykorzystanie nasycenia kolorów, korektę kontrastu i balansu bieli, wyostrzanie lub eliminację wpływu wad optyki. To kosmetyczne zmiany, które nie wpływają zanadto na samo zdjęcie i ingerencja w nie jest tak naprawdę minimalna.
- Nadanie głębi i historii zdjęciom - dlaczego niektóre fotografie do nas „przemawiają”, a inne są po prostu płaskim zapisem świata rzeczywistego? Z tego powodu, że pierwsze zostały poddane umiejętnej obróbce, a drugie nie. Obejmować może ona dodanie kolorów, balansu bieli, wyostrzanie, zwiększenie klarowności detali obrazu i tym podobne.
- Realizacji artystycznej wizji fotografa - na profesjonalnych sesjach zdjęciowych można uzyskać przepiękne zdjęcia, które znajdą się na pierwszych stronach magazynów. Aby jednak tak się stało, prócz rzecz jasna zrobienia zdjęcia, należy również je opracować. Fotograf może np. chcieć zaprezentować zdjęcie czarno-białe lub w wersji sepia. Może tego dokonać jednym ruchem myszki w programie komputerowym do edycji zdjęć. Aplikacja pomoże w selektywnym rozjaśnianiu i przyciemnianiu zdjęć, nadawaniu odpowiedniego klimatu fotografiom czy uwydatnianiu pożądanych elementów kadru.
Wspomnieliśmy tylko o niektórych efektach, jakie można uzyskać przy zastosowaniu obróbki komputerowej zdjęć cyfrowych. Po jej zakończeniu nie pozostanie nam już nic innego, jak wywołać zdjęcia.
