Skuter Jawa, porcelana z Chodzieży i zestaw do sushi z lat 60, którego siostrzany egzemplarz znajduje się w nowojorskim muzeum – to przedmioty, dziś trudno dostępne, niespotykane już na sklepowych półkach. 30 czerwca pojawią się na Aukcji DESA Living poświęconej obiektom z okresu PRL-u. Ponad 100 obiektów ze złotego okresu polskiego wzornictwa będzie można obejrzeć także na wystawie rozpoczynającej się 18 czerwca w DESA Unicum.
W ostatnich latach design z okresu PRL-u stał się jeszcze bardziej popularny. Niezwykłą kolekcję przedmiotów z lat 50, 60, i 70. minionego wieku stworzyła Beata Bochińska, historyk designu i była szefowa Instytutu Wzornictwa Przemysłowego. Bochińska od ponad dwóch dekad zajmuje się wyszukiwaniem perełek polskiego projektowania. Instytut Wzornictwa Przemysłowego, którym kierowała, powstał w 1950 roku i był jedną z pierwszych powojennych jednostek wspierających rozwój designu w Europie. To za jego sprawą w szarą rzeczywistość meblościanek wdarł się kolor i nowatorska forma. Ściśle wyselekcjonowane, kultowe projekty designerów Instytutu znajdą się na licytacji. – Szkoda wydawać pieniądze na wyposażenie w sieciowych sklepach, gdy estetyczne i cenne przedmioty zaprojektowane przez dobrych projektantów można jeszcze cały czas zakupić wraz z ciekawą historią ich powstania w tle – podkreśla Beata Bochińska.
Lata 60. ubiegłego stulecia to czas wielkiej zmiany w postrzeganiu wzornictwa przemysłowego. Wspierane naukowym operacjonalizmem, miało opierać się na technice, dokładności, optymalizacji. W Instytucie Wzornictwa Przemysłowego wyznaczono też kluczowe tematy prac badawczych, w których szczególne miejsce zajmowały wnętrza mieszkalne. Maria Chomentowska w warsztatach Instytutu skonstruowała około 200 projektów. Współtworząc polski funkcjonalizm, zaprojektowała m. in. innowacyjne zestawy mebli rosnących dla dzieci, wnętrza tramwajów i prototyp nowoczesnego telefonu. Na czerwcowej wystawie i aukcji znajdą się dwa unikatowe, w pełni funkcjonalne prototypy krzeseł jej autorstwa.
Ikoną wnętrz okresu małej stabilizacji szybko stały się meble segmentowe, których moduły można łączyć w dowolny sposób. Ich popularną nazwę „meble Kowalskich”, utożsamiano nie z nazwiskiem twórców, a ze statystycznym Kowalskim. Unikatowym przykładem jest projekt Františka Jiráka, czechosłowackiego designera związanego z firmą Tatra Nábytok. Jego regał przyścienny, wykonany z masywu drewnianego, to kultowy egzemplarz wyposażony w wyjątkowy, dwustronny barek. Eleganckie w formie meble Jiráka to przeciwieństwo popularnych meblościanek „na wysoki połysk”. Wśród designerskich projektów na Aukcji DESA Living znajdzie się także komplet czterech taboretów Władysława Wołkowskiego. W absurdalnych czasach PRL-u to właśnie on w 1975 roku zaprojektował meble na zamówienie belgijskiego dworu królewskiego.
Polski design czasu PRL-u słynął też z wysokiej jakości porcelany. Wincenty Potacki w latach 60. stworzył jedne z najbardziej znanych, polskich serwisów do kawy. Kultowa Goplana – kolorowy zestaw, smukłych w formie i uzupełnionych złoceniami filiżanek, dzbanków i talerzyków, jest młodszą siostrą podobnego do niej i równie popularnego Krokusa. Oba serwisy zostały zaprojektowane w ćmielowskich fabrykach, których historia sięga 1790 roku. Na Aukcji DESA Living dostępne będą w poszukiwanych przez kolekcjonerów wersjach kolorystycznych: Krokus w dekoracji z wielobarwnego szkliwa, a Goplana w wersji czarno-czerwonej i popielato-różowej. Obok projektów z Ćmielowa, pojawi się porcelana z Wałbrzycha, Włocławka, Pruszkowa, Chodzieży, Mirostowic oraz szkło projektów Zbigniewa Horbowego i Jerzego Słuczana-Orkusza. Wokół stołu rozgrywa się również historia twórczości Jana Sylwestra Drosta. Wybitny projektant i technolog szkła przyczynił się do upowszechnienia szkła prasowanego. Wykorzystał je do stworzenia, obecnie kolekcjonerskiego, zestawu do sushi w kształcie ryb. Identyczny komplet znajduje się w zbiorach prestiżowego Corning Museum w Nowym Jorku.
Na aukcji znajdą się również obiekty, które są świadectwem byłego reżimu i zakrętów historii. Jednym z nich jest rzeźba – ogromne popiersia Lenina z lat 70. autorstwa Gustawa Zemły, rzeźbiarza związanego z warszawską Akademią Sztuk Pięknych. Odlana w brązie sylwetka sowieckiego przywódcy została stworzona z charakterystycznym dla artysty wyczuciem dramatyzmu. Do czasów komunistycznej propagandy przenoszą też partyjne sztandary oraz tablice i plakaty stworzone w estetyce realizmu socjalistycznego. Przedstawienia ukazujące robotników oraz odbudowę kraju występują obok treści BHP. Jednym z plakatów stworzonych w tym nurcie, jest „Pożar wróg dobrobytu” autorstwa Wiktora Górki, współtwórcy polskiej szkoły plakatu, która w tamtym czasie przeżywała największy rozkwit. – Młode pokolenie kolekcjonerów bez obciążeń, „na zimno” ocenia jakość polskiego „vintage designu” i widzi jego wartość. Posługuje się kryteriami estetycznymi, a nie ideologicznymi. To właśnie ono zaczyna eksportować nasz design za oceany i robi to z sukcesem, również finansowym – podkreśla Bochińska.
Aukcje DESA Living to cykl licytacji przedstawiających wyjątkowe obiekty wyposażenia wnętrz. Każdej z nich towarzyszy motyw przewodni. Do tej pory był między innymi to przedmioty związane z kulturą picia wina oraz aukcja „Wokół stołu”. Udział w aukcji jest bezpłatny. Licytować można osobiście, ale też telefonicznie i za pomocą zlecenia internetowego.
Aukcja: 30 czerwca, godz. 19, Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Marszałkowska 34-50, Warszawa
Wystawa obiektów: 18-30 czerwca, godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i godz. 11-16 (sobota), Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Marszałkowska 34-50, Warszawa, wstęp wolny
