Wystawa Mit Galicji w MCK w Krakowie

Justyna Elżbieta Barańska
Justyna Elżbieta Barańska
Kategoria sztuka · 18 grudnia 2014

Galicja, zarówno w wymiarze faktograficznym, jak i mitycznym miała wpływ na tożsamość polską, ukraińską, żydowską i austriacką. Rozpoczynająca się 10 października w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie wystawa „Mit Galicji” pozwala na dogłębne poznanie historii złączonych na niemal półtora wieku narodów.

 

Dotarcie do źródeł mitu Galicji jest możliwe tylko po nakreśleniu jej ram historycznych, geograficznych i etnicznych. A to wymaga cofnięcia się do momentu jej powstania, czyli rozbioru Polski oraz poznania nakładających się na siebie czterech perspektyw narodowych: polskiej, ukraińskiej, żydowskiej i austriackiej. Krakowska wystawa „Mit Galicji” to próba przyjrzenia się każdej z nich z osobna, z uwzględnieniem całego kontekstu historycznego, politycznego gospodarczego, społecznego i kulturowego.

 

W powszechnej świadomości zabór galicyjski jawi się jako „najlżejszy”. Nie wynikało to jednak z przyjętej polityki, bowiem ta zmierzała do gruntownej reorganizacji kraju, skłócenia grup etnicznych i powszechnego wprowadzenia języka niemieckiego, ale z przeszkód z jakimi musiała się zmierzyć monarchia. Trudności te wynikały z zacofania cywilizacyjnego tych terenów i braku infrastruktury oraz ogromnego zróżnicowania etnicznego, kulturowego, religijnego i językowego mieszkańców Galicji. Królestwo Galicji i Lodomerii, które dzisiejsza południowa Polska i zachodnia Ukraina tworzyły w ramach imperium Habsburgów było największą i zarazem najbiedniejszą prowincją monarchii. Pełniło rolę kolonialnego zaplecza Cesarstwa, a przez świat zachodni traktowane była jako „Pół-Azja”. Jednocześnie za sprawą kolei żelaznych i złóż ropy naftowej Galicja stała się miejscem narodzin wielu fortun.

Wystawa wychodzi poza proponowaną dotychczas polsko-austriacką perspektywę i uwypukla oddziaływanie mitu Galicji na Ukrainie, gdzie jest ono nadal szczególnie silne w wymiarze politycznym. Umieszcza go także w kontekście współcześnie rozumianej integracji europejskiej i granic pomiędzy Unią Europejską a Europą Wschodnią.

 

Ekspozycję podzielono na cztery sekcje. Pierwsza wprowadza zwiedzających w tematykę wystawy. Druga przedstawia mit założycielski Galicji, uwzględniając perspektywy polską, ukraińską, austriacką i żydowską. Trzecia – „W Królestwie Galicji I Lodomerii” – prezentuje różne aspekty problematyki galicyjskiej lat 1772–1918, od mapowania przez ekonomię i infrastrukturę po religię, edukację i kulturę. Istotną częścią tej sekcji jest autonomia, jaką prowincja uzyskała w 1867 roku oraz rozpad Galicji i samego cesarstwa Austro-Węgierskiego. Czwartą sekcję – „Galicja po Galicji” – poświęcono współczesnym mitom galicyjskim oraz funkcjonowaniu tych historycznie ugruntowanych.

 

Na wystawie znalazło się ponad 600 eksponatów – dzieł sztuki i artefaktów. Wśród nich zobaczymy m.in. prace Tadeusza Kantora i Mirosława Bałki, czy zbiór dzieł z Lwowskiej Galerii Obrazów (z pracami Jacka Malczewskiego, Maurycego Gottlieba czy Włodzimierza Tetmajera), a także obrazy współczesnych malarzy ukraińskich, jak Yurko Koch i Vlodko Kostyrko.

 

Wystawa jest zwieńczeniem czteroletniego projektu badawczego poświęconego wielonarodowemu dziedzictwu historycznemu obszaru Galicji, który Międzynarodowe Centrum Kultury realizowało we współpracy z wiedeńskim Instytut für den Donauraum und Mitteleuropa. Zaangażowani w projekt eksperci tematyki galicyjskiej, historycy, pisarze oraz przedstawiciele instytucji kultury trzech krajów: Austrii, Polski i Ukrainy prześledzili kształtowania się mitu Galicji, jego współczesnej recepcji i znaczenia oraz wspólnie stworzyli scenariusz ekspozycji. Wystawa powstała we współpracy z Wien Museum, gdzie zostanie zaprezentowana po zamknięciu w Międzynarodowym Centrum Kultury.

 

Mit Galicji, Galeria Międzynarodowego Centrum Kultury, Kraków, Rynek Główny 25, 10 października 2014 – 8 marca 2015, www.mck.krakow.pl

 

Wystawa została objęta honorowymi patronatami:

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, profesor Małgorzaty Omilanowskiej; Prezydenta Miasta Krakowa, profesora Jacka Majchrowskiego; Ministra ds. Sztuki, Kultury, Konstytucji i Służby Publicznej Republiki Austrii, doktora Josefa Ostermayera; Burmistrza Wiednia, doktora Michaela Häupla

 

Organizatorzy wystawy: Międzynarodowe Centrum Kultury oraz Wien Museum

 

Patroni: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Miasto Kraków

Sponsorzy: Kraków Airport, Andel’s Hotel Cracow

Partnerzy: MPK, Krakowski Kredens, Winnica, Teatr Bagatela

Patroni medialni wystawy: Polskie Radio Program 2, TVP KULTURA, Telewizja M

Stali patroni medialni: TVP Kraków, Radio Kraków Małopolska, Gazeta Wyborcza, Karnet, In your pocket, Herito, Polski Portal Kultury O.pl, AHiCE

 

Wydarzenie na Facebooku: https://www.facebook.com/events/678369092259583/?ref=br_tf