zaprasza na cykl wykładów
ZA GRANICĄ SZTUKI
Artyści-emigranci: uciekinierzy, wygnańcy, dobrowolni rezydenci, obywatele świata… ?
Krzysztof Wodiczko – Poza wrogościnność
Dr Dorota Grubba (Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata)
14 maja 2014, godz. 17:30 | Infobox w Gdyni
Już 14 maja zapraszamy na ostatnie spotkanie z cyklu „Za granicą sztuki”. Bohaterem finałowej odsłony będzie Krzysztof Wodiczko, jeden z najwybitniejszych artystów zaangażowanych, działający w przestrzeni publicznej. Jego spektakularne realizacje przywodziły refleksje nad statusem jednostki, zwłaszcza tej słabszej, zepchniętej na margines współczesnego świata. Konfrontował ją z monumentalną architekturą, najlepiej oddającą to, co stałe, ale i w pewien sposób skostniałe w społeczeństwie. W swoich realizacjach właśnie problemy „niechcianych ludzi” czynił punktem centralnym zainteresowania odbiorców. W tym kontekście pojawiała się również kwestia migrantów, osób wchodzących w świat obcej kultury, tak bardzo narażonych na zmienność ludzkich serc, której Jacques Derrida nadał nazwę wrogościnności.
W czasie ośmiu miesięcy trwania cyklu wykładów ZA GRANICĄ SZTUKI – przedstawiliśmy polskich artystów-emigrantów, których prace przekraczały granice w sztuce, otwierając świat na nowe idee, ale też dotykały newralgicznych granic światopoglądowych, środowiskowych czy pokoleniowych.
Poznaliśmy niezwykłych ludzi tworzących od końca XIX wieku aż do dziś, w najróżniejszych miejscach świata – Paryżu belle époque, terenów ZSRR pogrążonego w wojnie, powojennej Ameryki i odradzającej się Europy. Wśród zaprezentowanych artystów znaleźli się malarze – Olga Bozńańska, Józef Czapski, Piotr Potworowski, rzeźbiarze – Alina Szapocznikow, Theodore Roszak, rodzina Jarnuszkiewiczów, architekt Maciej Nowicki i reżyser Walerian Borowczyk. W poznawaniu świata ich wyobraźni i wielkiego dorobku docenianego na arenie międzynarodowej towarzyszyło stałe grono odbiorców – wykłady spotkały się z niezwykle ciepłym przyjęciem trójmiejskiej publiczności. Każdy z nich odwiedzało kilkudziesięciu słuchaczy. Jest to zasługą wspaniałych wykładowców – nauczycieli akademickich i badaczy – m.in. z Uniwersytetu Gdańskiego, Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, czy Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata, którzy z publicznością dzieli się nie tylko swoją imponującą wiedzą, ale i gorącą pasją dla sztuki.
Urodzony w 1943 w Warszawie artysta wizualny i teoretyk sztuki, obecnie mieszkający w USA. Znany i ceniony za swoje akcje społeczne, projekcje, obiekty, filmy wideo oraz liczne teksty na temat sztuki w przestrzeni publicznej. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011) oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2009). W 2006 otrzymał Nagrodę im. Katarzyny Kobro.
W latach 1962-1968 studiował wzornictwo przemysłowe na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Po studiach pracował jako projektant w zakładach przemysłowych, m.in. UNITRA Warszawa. W swojej twórczości łączy sztukę i projektowanie jako wzajemnie na siebie oddziałujące. W centrum jego zainteresowania jest człowiek i jego sytuacja we współczesnym świecie, jego wyobcowanie, zagubienie, uwikłanie w cywilizację. Wielokrotnie poruszał temat emigracji i tułaczki oraz konieczność aktywnego korzystania z demokracji.
W 1977 wyjechał z Polski, początkowo do Kanady, gdzie pracował na Uniwersytecie Guelph. Jest wykładowcą akademickim - wykładał m.in. w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i na Politechnice Warszawskiej, École Nationale Supérieure des Beaux Arts w Paryżu, Cooper Union School of Art w Nowym Jorku, University of Hartford w Hartford, Connecticut, Institute of Technology w Nowym Jorku, Ontario College of Art w Toronto. Był dyrektorem Center for Advanced Visual Studies w Massachusetts Institute of Technology, Cambridge. Obecnie wykłada w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie.
Wodiczko jest autorem projektów na pograniczu sztuki i techniki, które odpowiadały na problemy współczesności, jak np. skonstruowany w 1987 „Pojazd dla bezdomnych”, który przez dwa lata testował na ulicach Nowego Jorku. Przywołując zjawisko emigracji artysta pracował od roku 1992 nad „Laską tułacza”, odwołującą się do chrześcijańskiej ikonografii biblijnych pasterzy, prezentowaną m.in. Barcelonie, Nowym Jorku, Paryżu i Marsylii. Temat emigracji poruszał również w Instalacja „Goście”, zaprezentowana w 2009 na 53. Biennale w Wenecji w Pawilonie Polskim. Jest autorem instalacji „Hiroshima”, pokazanej po raz pierwszy w 1999 Kopule Wojny Atomowej w Hiroshimie. Od początku lat 80. pracował nad projekcjami slajdowymi, a od 1996 także filmowymi na budynkach w przestrzeni miejskiej. Artysta zrealizował także instalację z projekcją na galerii Zachęta w Warszawie w 2005. 25 marca 2012 w Nantes odsłonięto zaprojektowany przez Wodiczkę pomnik obalenia niewolnictwa.
Poczynając od października 2013 aż do maja 2014 wykłady odbywają się w każdą drugą środę miesiąca w godz. 17.30-19.00 w InfoBoxie w Gdyni .
1. Emigrantka: Olga Boznańska / dr Hubert Bilewicz (Uniwersytet Gdański) – 9 października 2013
2. Świadek: Józef Czapski / dr Zbigniew Mańkowski (ASP Gdańsk) – 13 listopada 2013
3. Kapista: Piotr Potworowski / dr Hubert Bilewicz (Uniwersytet Gdański) – 11 grudnia 2013
4. Niespełniony geniusz: Maciej Nowicki /dr Jacek Friedrich (Uniwersytet Gdański, Muzeum Miasta Gdyni) – 8 stycznia 2014
5. Pogodna zima w Malakoff: Alina Szapocznikow / dr Dorota Grubba (Polski Instytut Studiów nad Sztuka Świata, Warszawa) – 12 lutego 2014
6. Był sobie raz: Walerian Borowczyk / mgr Irina Gavrash (Uniwersytet Gdański) - 12 marca 2014
7. Geometrie metalu - geometrie strachu: Theodore Roszak i rodzina Jarnuszkiewiczów / dr Dorota Grubba (Polski Instytut Studiów nad Sztuka Świata, Warszawa) - 9 kwietnia 2014
8. Poza Wrogościnność: Krzysztof Wodiczko / dr Dorota Grubba (Polski Instytut Studiów nad Sztuka Świata, Warszawa) – 14 maja 2014
Projekt ZA GRANICĄ SZTUKI zainaugurował wykład dr Huberta Bilewicza, autora koncepcji i programu merytorycznego, który w poniższych słowach opisuje cykl:
„Choć sztuka współczesna nie posiada już granic, to dwudziestowieczne życie artystyczne określały jednak rozliczne granice: państwowe, środowiskowe, pokoleniowe, ideowe, stylistyczne… Granice topograficzne składające się na geografię artystyczną, wyznaczały obszary centrów i prowincji artystycznych, metropolie europejskie zawsze przyciągały artystów z prowincji. Kosmopolityczna bądź internacjonalna formuła życia artystycznego nakładała się na geopolityczne czy narodowe uwikłania bądź lokalne doświadczenia czy wreszcie indywidualne losy. Niemniej dla sztuki ostatniego stulecia równie istotne znacznie miały inne granice: wyznawanych filozofii twórczych, uprawianych dyscyplin, bądź stosowanych mediów artystycznych. Kwestia obecności polskiej w nowoczesnej sztuce światowej zawiera w sobie pytania o zakres oraz rangę partycypacji polskich artystów w międzynarodowym obiegu sztuki, jak również pytania o charakter i zasięg recepcji sztuki polskiej. Wagi obecności artystycznej nie sposób rzecz jasna sprowadzić jedynie do rankingu popularności twórców, mierzących swą karierę sukcesami komercyjnymi bądź statusem celebrytów sztuki. W cyklu wykładów odważymy się wskazać wybranych twórców wizualnych i nieoczywiste zjawiska zarówno międzynarodowe, jak i krajowe, szczególnie istotne dla dziejów sztuki XX wieku, unikając jednak polonocentryzmu i megalomanii. Będzie wielokrotnie mowa o Paryżu – nieustannie przyciągającym światowych artystów, lecz również o twórcach działających w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Wielkiej Brytanii. Bohaterami spotkań pozostaną jednak przede wszystkim sami artyści-emigranci, których życie i twórczość rozpięte były między Polską a światem: uciekinierzy, wygnańcy, dobrowolni rezydenci. Ciekawi świata, a jednocześnie targani tęsknotami; asymilujący się w nowych środowiskach bądź wyalienowani; pozostający za granicą lub wielokrotnie powracający; obywatele świata…”
Więcej informacji na: www.muzeumemigracji.pl oraz facebook
