Feminizm, gender oraz role narzucane jednostkom, negatywny wpływ mediów, wojna i globalizacja to tylko część tematów, na jakich koncentruje się Martha Rosler. Artystka, której prace pokazywały m.in. nowojorskie Museum of Modern Art i Dia Center for the Arts czy paryskie Centre Pompidou ma na koncie kilka znaczących wyróżnień. W 2006 roku uhonorowana została Oskar Kokoschka Prize, czyli najważniejszym austriackim odznaczeniem dla twórców sztuk pięknych, rok później otrzymała Anonymous Was A Woman Award. Guggenheim Museum przyznało jej w 2010 roku specjalną nagrodę za całokształt twórczości.
Rosler obecna jest na artystycznej scenie od końca lat 60. XX wieku. Międzynarodową sławę przyniosło jej najlepiej rozpoznawalne, klasyczne już dzieło „Semiotics of the Kitchen”. Nagrany w 1975 roku sześciominutowy film, w którym Rosler – niczym demoniczna wersja kulinarnej gwiazdy Julii Child – demonstruje kuchenne przedmioty jako narzędzia opresji kobiet. Dziś Rosler należy do grona najbardziej cenionych i utytułowanych twórczyń swojego pokolenia, a „Semiotics” trafia na listę prac, które można obejrzeć w Centrum Sztuki Współczesnej.
Wystawa prezentująca dorobek Marthy Rosler pokaże, że artystka nie bez powodu zyskała miano ikony sztuki feministycznej i konceptualnej. W Centrum Sztuki Współczesnej zobaczymy nie tylko realizowane na przestrzeni ostatnich 40 lat prace Amerykanki, komentujące polityczne oraz obyczajowe oblicze świata, ale też nowe dzieło, które Rosler przygotowuje specjalnie na potrzeby wystawy „Poradnik dla zagubionych: jak odnieść sukces w nowej Polsce”.
Najnowsza performatywna instalacja Rosler prezentuje 9 tematów, jakie w istotny sposób kształtują dziś życie Polaków. Amerykanka wraz ze swoimi gośćmi, ekspertami i współpracownikami, stworzyła swoisty przewodnik po naszej rzeczywistości. Kluczami do niej będą hasła: gender, mieszkalnictwo, praca, dług, artyści, środowisko i przemysł, migracja oraz tożsamość żydowska i polska tożsamość narodowa, którym poświęcone są zaprojektowane przez Rosler obiekty przypominające kioski, ulokowane na terenie wystawy. Strefy wokół kiosków, jak również inne przestrzenie CSW staną się miejscem spotkań, dyskusji i performance'ów z udziałem zaproszonych aktywistów oraz edukatorów. Program wydarzeń będzie rozbudowywany w trakcie trwania wystawy, a w galerii stanie specjalna Ściana Demokracji, gdzie widzowie będą mogli zostawiać swoje komentarze. Istotnym elementem „Poradnika dla zagubionych” jest interakcja ze zwiedzającymi i zaangażowanie ich w aktywny udział w licznych dyskusjach oraz spotkaniach dedykowanych poszczególnym hasłom przewodnim ekspozycji. Na okres trwania wystawy zaplanowano ich ponad 30.
W Centrum Sztuki Współczesnej nie zabraknie oczywiście sztandarowych dzieł, definiujących twórczość Marthy Rosler. Pokazane zostaną m.in. fotomontaże z dwóch serii „House Beautiful: Bringing the War Home” oraz „Body Beautiful: Beauty Knows No Pain”. W pierwszej z nich, zrealizowanej na przełomie lat 60. i 70. Rosler zestawiła ze sobą zdjęcia żołnierzy i cywilów walczących podczas wojny w Wietnamie i „wkleiła” ich do luksusowych pomieszczeń rodem z magazynów wnętrzarskich. Podobnego zabiegu dokonała trzydzieści lat później kontrastując ze sobą obrazy z reklam ze scenami mordu oraz fotografiami z wojny w Afganistanie i Iraku. Seria „Body Beautiful” pokazuje zaś fotomontaże złożone z gazetowych zdjęć kobiecych ciał, które są komentarzem do wizerunku kobiety, jaki artystka odnajduje w sztuce i reklamie.
Wystawie towarzyszy publikacja z wybranymi esejami Marthy Rosler, przetłumaczonymi po raz pierwszy na język polski.
Martha Rosler „Poradnik dla zagubionych: jak odnieść sukces w nowej Polsce”
Kuratorzy: Adam Mazur, Kaja Pawełek
Współpraca: Dorota Grobelna, Maciej Łepkowski, Judyta Nekanda-Trepka, Ewa Majewska, Daniel Malone, Jan Sowa, Kuba Szreder i inni
Aranżacja wystawy: Simone de Iacobis, Małgorzata Kuciewicz / Centrala
Projekty graficzne: Monika Zawadzki
Wystawa czynna od 14 lutego do 18 maja 2014, na wszystkie wydarzenia wstęp wolny
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski,
ul. Jazdów 2, Warszawa
