Celem projektu festiwalu jest promocja bogactwa kultury oraz tradycji i historii Górnego Śląska. Poprzez swoje działania chcemy zmierzać do takich, społecznie korzystnych zmian, jak; osłabianie niechęci wobec inności, promowanie postawy poszanowania wobec innych kultur,, negacji ksenofobii, rasizmu oraz nietolerancji kulturowej czy etnicznej, promocji współczesnej kultury Izraela w Polsce. Chcemy także dostarczać różnorodnej i ciekawej oferty kulturalnej mieszkańcom województwa.
Dlatego też jest ten festiwal. Chcemy żyć w świecie otwartym, gdzie znana szerokiej rzeczy ludzi przeszłość bez tajemnic, zakłamań i fałszu stanowi podstawę do budowania swobodnych i partnerskich relacji z przedstawicielami innych kultur. Tylko oswojona przeszłość i wiedza na temat inności może nas ustrzec przed ksenofobią i nietolerancją kulturową. Dlatego też podczas festiwalu będziemy nie tylko przywoływali przeszłość ucząc się jej niejako na nowo, będziemy także pokazywali współczesną kulturę żydowską z całym jej kolorowym bogactwem i różnorodnością.
Poniedziałek 1.10.2012
15.00/Cmentarz żydowski w Katowicach/ul. Kozielska
Zapraszamy pasjonatów fotografii do Katowic na plener zorganizowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Kozielskiej. Plener rozpocznie się o godzinie 15.00. Poprowadzą nas fotografowie ze Stowarzyszenia Centrum Działań Niekonwencjonalnych Pro-Kulturamedia z Katowic. Zbieramy się przed bramą cmentarza o godzinie 15.00. Zdjęcia, które wykonają uczestnicy pleneru wezmą udział w konkursie zorganizowanym przez biuro festiwalowe. Najlepsze fotografie zostaną zaprezentowane na stronie festiwalu. Należy zabrać ze sobą aparat fotograficzny.
20.00/Klub Scena Gugalander/Katowice ul. Jagiellońska 17a/Koncert Max Klezmer Band
fot. Marcin Zięba
Zapraszamy wszystkich, którzy uwielbiają dobrą muzykę i zabawę w rytm dźwięków generowanych przez wspaniałych klezmerów z Krakowa do klubu Scena Gugalander. To z pewnością niezwykły zespół, wspaniali muzycy i bardzo głęboka, radosna muzyka. O godzinie 20.00 zagra jeden z najlepszych zespołów klezmerskich w Polsce – Max Klezmer Band. Wstęp jest oczywiście wolny. Zespół Max Klezmer Band został założony w 1998 r. przez kontrabasistę Maxa Kowalskiego. Od poczatku swojego działania eksperymentuje z muzyką klezmerską i jazzową. W nowym międzynarodowym składzie artyści przesuwają muzyczne granice czerpiąc z hipnotycznych sefardyjskich melodii, szalonych klezmerskich tańców, arabskich, bałkańskich i hinduskich brzmień oraz silnych elementów jazzu, rocka i improwizacji. Grupa Max Klezmer Band koncertuje w Polsce i za granicą (Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Austria, Belgia, Szwecja, Węgry, Słowacja, Czechy, Białoruś, Łotwa, Luxemburg, Jamaika, Benin – Afryka). Zespół ma na swoim koncie kilka albumów – Katarzyna Gaertner „Czar Korzeni”, Aida & MKB, Aida „Nagie Myśli”, Andre Ochodlo & MKB oraz autorskie „Nu Klezmer Project” (2003), „Tsunami” (2007) i najnowszy album „Hush Hush”(2011) ze specjalnym udziałem Macieja Maleńczuka. Aktualny skład to: Max Kowalski (kontrabas), Michael Jones (skrzypce, altówka, ravanhuta, głos), Aleksander Papierz (saksofon), Stefan Orins (fortepian), Jakub Rutkowski (perkusja), Andrzej Czop (dźwiek & światło).
Wtorek 2.10.2012
10.00/Dom Oświatowy Biblioteki Śląskiej/ Katowice ul. Francuska 12 (dawny budynek Biblioteki Śląskiej)/Otwarcie wystawy „Oblicza oporu. Wojenne fotografie Faye Schulman – żydowskiej partyzantki”
Zapraszamy do jednego z najmłodszych miejsc kultury na mapie Katowic – Domu Oświatowego Biblioteki Śląskiej, gdzie w doskonale zaaranżowanych wnętrzach zaprosimy w podróż w głąb niezwykłej historii. Unikalna wystawa prezentująca fotografie autorstwa Faye Schulman, która w czasie II Wojny Światowej przez dwa i pół roku walczyła w sowieckiej brygadzie partyzanckiej w lasach przy dawnej granicy polsko-radzieckiej (dzisiejsza Białoruś). Jednocześnie nie przestawała ona fotografować, dokumentując zarówno walkę, jak i życie codzienne partyzantów. Prezentacja wystawy w Polsce koordynowana jest przez Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie (www.galiciajewishmuseum.org). Faye Schulman jest prawdopodobnie jedynym żydowskim fotografem, któremu udało się uwiecznić rzeczywistość, w której żyli żydowscy partyzanci. Jej niezwykłe zdjęcia pokazują braterstwo, zgrozę i rozpacz, odwagę i chwałę tych dzielnych bojowników, którzy nieulękle walczyli z nazistami i ocalili życie tysięcy Żydów. Wspomnienia Faye, uwiecznione na fotografiach, dzięki jej słowom stają się żywe i poruszające i tworzą łącznie jedną z najbardziej fascynujących opowieści o życiu partyzanckim.
Wystawa zorganizowana przez Jewish Partisan Educational Foundation z San Francisco. Kurator: dr Jill Vexler
10.30/Dom Oświatowy Biblioteki Śląskiej/ Katowice ul. Francuska 12 (dawny budynek Biblioteki Śląskiej)/Wykład Pani Małgorzaty Fus z Muzeum Żydowskiego Galicja z Krakowa ”Życie kulturalne Żydów polskich w XX leciu międzywojennym”
Brak w świadomości kulturowej dzisiejszej Polski odpowiedniej wiedzy na temat wkładu i wpływu społeczności żydowskich na kulturę i sztukę w okresie międzywojennym. Dlatego też postanowiliśmy zrobić coś by zapełnić tę lukę w powszechnej wiedzy. Żydzi tworzyli kulturę, byli jej użytkownikami a także mieli znaczący wpływ na środowiska związane z kulturą. Wykład przeprowadzi specjalistka z Muzeum Żydowskiego Galicja z Krakowa, pani Małgorzata Fus. Po wykładzie Biblioteka Śląska oraz Instytucja Promocji i Upowszechniania Muzyki „Silesia” zapraszają uczestników na koncert muzyki żydowskiej.
12.00/rynek w Będzinie/Zwiedzanie Będzina śladami przeszłości żydowskiej/Fundacja Brama Cukermana
W podróż po nieistniejącym już świecie społeczności będzińskich Żydów zabiorą wszystkich chętnych profesjonalni przewodnicy – Karolina i Piotr Jakowieńko z Fundacji Brama Cukermana. Dawne firmy, sklepy, zaułki i place pełne gwaru odżyją na krótką chwilę ukazując świat nieistniejący, który wciąż intryguje. Niezwykli przewodnicy opowiedzą o przeszłości, która jest tuż tuż i możemy jej dotknąć. Karolina Jakowieńko to kulturoznawca, przewodnik terenowy i miejski po Województwie Śląskim, Piotr Jakowieńko jest projektantem grafiki użytkowej a zarazem współautorem projektu „Opowieści nieobecnych” (audioprzewodniki po żydowskim dziedzictwie kulturowym i historycznym w miastach województwa śląskiego). Zbiórka o 12.00 na będzińskim rynku. Po zakończeniu zwiedzania ok godziny 15.00 zapraszamy miłośników fotografii na praktyczne szperanie w żywej tkance miasta – proponujemy plener fotograficzny w Będzinie. Zdjęcia, które wykonają uczestnicy pleneru wezmą udział w konkursie zorganizowanym przez biuro festiwalowe. Najlepsze fotografie zostaną zaprezentowane na stronie festiwalu. Należy zabrać ze sobą aparat fotograficzny.
Środa 3.10.2012
11.00/Willa Caro/ Warsztaty dotyczące kultury i obyczajów religijnych Żydów/ Gliwice ul. Dolnych Wałów 8a
fot. Łukasz Siódmok – Hang
Zapraszamy do dawnej rezydencji Oscara Caro, pełniącej dziś funkcję oddziału Muzeum Miejskiego w Gliwicach na warsztaty, których tematem będą obyczaje religijne i kultura Żydów. Kto dokładnie wie kiedy zaczyna się nowy rok w żydowskim kalendarzu, jakie są najważniejsze święta, dlaczego obchodzi się je w określony sposób? Na te i zapewne na wiele innych pytań odpowiedzi udzieli Sławomir Pastuszka z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, członek Jewish Community Cracow. Zapraszamy szczególnie nauczycieli szkół średnich wraz z uczniami.
16.00/Miejski Ośrodek Kultury „Guido”/Warsztaty tańca żydowskiego/Zabrze ul. 3-go Maja 91a
fot. Dalia Bagdonaite
Tych, którzy lubią uczyć się w praktyce zapraszamy do Miejskiego Ośrodka Kultury w Zabrzu gdzie od godziny 16.00 tancerze zespołu tańca żydowskiego KLEZMER z Cieszyna będą uczyli tańców żydowskich. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc prosimy o zgłaszanie się za pomocą maila – we wiadomości wysłanej na adres ewa@silesianjewishfestiwal.pl należy podać jedynie swoje imię i nazwisko.
18.00/Kinoteatr Rialto/”Kino po żydowsku”/Katowice ul. św. Jana 24
Oczywiście w programie festiwalowym nie mogło zabraknąć kina. We współpracy z Instytucją Filmową Silesia Film zapraszamy na „Kino po żydowsku” do Katowickiego Kinoteatru Rialto. W programie mamy dwie projekcje. Pierwszą z nich jest film dokumentalny „Shema Israel” opowiadający poruszającą historię Jakuba Zima, znanego izraelskiego artysty plastyka, który po latach powraca do rodzinnego Sosnowca, zmagając się z traumą wojny jednocześnie prowadzi nas w głąb świata, który dawno przestał istnieć. Drugim obrazem będzie znakomity film Michała Tkaczyńskiego „Księżyc to Żyd”. Historia przemiany wewnętrznej i odważnego odkrywania własnych korzeni. Film opowiada historię łódzkiego kibica, który odkrywa swoje żydowskie pochodzenie. Paweł, kiedyś skinhead, budował swoją tożsamość na nienawiści. Jednak kilka lat temu przeszedł duchową przemianę i został ortodoksyjnym Żydem. Ten zaskakujący dokument, który swój absurdalny tytuł zapożyczył z tekstu piosenki Marcina Świetlickiego, uzmysławia jak sztuczne bywają podziały światopoglądowe i jak nieprzewidywalne może być życie, skoro wszystko potrafi zmienić o 180 stopni. Oczywiście wstęp jest wolny.
18.30/Miejski Ośrodek Kultury w Zabrzu/Zabrze ul. 3-go Maja 91/Koncert Elżbiety Borkowskiej
Tych, którzy wątpią w istnienie ludzi utalentowanych wszechstronnie zachęcamy do odwiedzenia Miejskiego Ośrodka Kultury „Guido” w Zabrzu, gdzie zaśpiewa Elżbieta Borkowska. Stworzyła ona nową technikę malarską polegającą na przebarwianiu starych desek pigmentem strąconym ałunem w spoiwie winnym i na trawieniu kwasem azotowym. Tworzy obrazy olejne, akwarele i ikony tradycyjne. Uczestniczyła w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych i indywidualnych w kraju i za granicą. Od kilkunastu lat naucza malarstwa, jego konserwacji oraz innego spojrzenia na sztukę zarówno w domowym zaciszu, jak i współpracując z kilkoma europejskimi uczelniami. Śpiewa bluesa, gospel, jazz , muzykę klezmerską a także poezję śpiewaną. Współpracuje z wieloma muzykami w Polsce, Holandii i USA. Od lat cyklicznie tworzy wieczory artystyczne łącząc różne wymiary sztuki- malarstwo, muzykę, rzeźbę, elementy gry teatralnej zapraszając do współpracy zaprzyjaźnionych artystów. Jest tłumaczem języka niemieckiego i szwedzkiego (m.in. „Podstawy Obywatelskiego Nieposłuszeństwa” Pera Herngrena)
20.00/Ruiny Teatru Victoria/Gliwice Aleja Przyjaźni 18/Koncert zespołu NeoKlez
Jako, że Stowarzyszenie CDN Pro-Kulturamedia aktywnie współpracuje z lubelskim środowiskiem artystycznym nie mogło zabraknąć w programie świetnych muzyków z Lublina. Zespół NeoKlez powstał w 2008 roku w Lublinie. Tworzą go młodzi muzycy, których połączyła chęć ukazania muzyki klezmerskiej w zupełnie innym świetle. Do tego właśnie zamierzenia nawiązuje nazwa grupy – oznacza nową muzykę klezmerską. Różnorodność charakterów i umiejętności młodych artystów pozwala im tworzyć świeże i ciekawe aranżacje tradycyjnych utworów klezmerskich (także bałkańskich, węgierskich, bliskiego wschodu) oraz kompozycje własne członków zespołu. Obecnie zespół pracuje nad poszerzeniem swojego repertuaru. „Staramy się odejść od tradycyjnego wykonywania muzyki klezmerskiej. Łączymy z nią skomponowane przez nas melodie, nieregularne metrum, przesunięcia rytmiczne oraz wiele elementów współczesnej muzyki popularnej, jak: drum’n'bass, jazz, funk, rock i wiele innych. Chcemy aby nasza muzyka trafiała do bardzo szerokiego grona publiczności i aby nie ograniczało się ono do miłośników muzyki klezmerskiej.” Zespół prócz występów na terenie całej Polski prezentował się również za granicą. NeoKlez wielokrotnie pojawiał się w radiu i telewizji, do dnia dzisiejszego dał wiele koncertów na terenie całego kraju oraz za granicą. Występował na takich imprezach jak: „Ambasadory Województwa Lubelskiego”, „Noc Kultury”, „V Festiwal Tradycji i Muzyki Klezmerskiej w Kazimierzu Dolnym” (mianowani gwiazdą festiwalu zespół inaugurował imprezę i był główną atrakcją koncertu finałowego) , Festiwal Filmowy „Dwa Brzegi” Powodzianom, Festiwal Dobrego Smaku w Poznaniu, Międzynarodowe Poleskie lato z Folklorem, otwarcie klubu lubelaków w stałym przedstawicielstwie RP w Brukseli (Belgia), Festyn Trzech Polonii 2010 w Aachen Drielandenpunt, Festiwal Mikołajki Folkowe, Jazzda 2010, Festiwal Nowa Tradycja oraz wiele innych. Był też zapraszany na takie festiwale jak: Schwerin BUGA 2009 – National Garden Festival – Niemcy czy Kaustinen – Finlandia. Obecny skład zespołu to studenci najlepszych polskich i zagranicznych uczelni muzycznych, czołówka najwybitniejszych muzyków młodego pokolenia. Jeśli myślicie, że wszystko już wiecie o muzyce klezmerskiej a nie słyszeliście tego zespołu to jesteście dopiero na początku drogi!
Czwartek 4.10.2012
10.00/Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach/Gra miejska „śladami Żydów katowickich”
Jeśli wrażenia muzyczne, filmy, zwiedzanie i plenery to nie wszystko to możemy pokusić się o jeszcze jedną formę aktywności – zapraszamy do udziału w grze miejskiej śladami Żydów katowickich. Zbiórka i rozpoczęcie gry na Placu Sejmu Śląskiego o godzinie 10.00. Do odkrycia bardzo wiele w ścisłym centrum Katowic, zadania do wykonania oraz rozmaite wymagające inteligencji i rzutkiego umysłu wyzwania. Zwycięzca gry może liczyć na nagrodę, choć tu przegranych nie ma. Dobra zabawa dla aktywnych!
20.00/Kino Roma w Zabrzu/”Kino po żydowsku”/Zabrze ul. Padlewskiego 4
We współpracy z Instytucją Filmową Silesia Film zapraszamy na „Kino po żydowsku” do jednej z najstarszych sal kinowych w Polsce – kina Roma w Zabrzu. W programie mamy dwie projekcje. Pierwszą z nich jest film dokumentalny „Shema Israel” opowiadający poruszającą historię Jakuba Zima, znanego izraelskiego artysty plastyka, który po latach powraca do rodzinnego Sosnowca, zmagając się z traumą wojny jednocześnie prowadzi nas w głąb świata, który dawno przestał istnieć. Drugim obrazem będzie znakomity film Michała Tkaczyńskiego „Księżyc to Żyd”. Historia przemiany wewnętrznej i odważnego odkrywania własnych korzeni. Film opowiada historię łódzkiego kibica, który odkrywa swoje żydowskie pochodzenie. Paweł, kiedyś skinhead, budował swoją tożsamość na nienawiści. Jednak kilka lat temu przeszedł duchową przemianę i został ortodoksyjnym Żydem. Ten zaskakujący dokument, który swój absurdalny tytuł zapożyczył z tekstu piosenki Marcina Świetlickiego, uzmysławia jak sztuczne bywają podziały światopoglądowe i jak nieprzewidywalne może być życie, skoro wszystko potrafi zmienić o 180 stopni. Oczywiście wstęp jest wolny. Projekcja zostanie poprzedzona wstępem.
Piątek 5.10.2012
11.00/Wojewódzka Biblioteka Pedagogiczna w Bielsku-Białej/Wykład Pani Kamili Dobrzyńskiej z Muzeum Żydowskiego Galicja z Krakowa ”Życie religijne Żydów polskich w XX leciu międzywojennym”Bielsko-Biała ul. Komorowicka 48
Jako, że nasz festiwal jest imprezą o zasięgu wojewódzkim nie mogło zabraknąć Bielska-Białej. W świat żydowskich wierzeń, obyczajów religijnych i obrzędów zabierze nas specjalistka z Muzeum Żydowskiego Galicja z Krakowa, pani Kamila Dobrzyńska. Zapraszamy szczególnie nauczycieli bielskich szkół średnich wraz z uczniami do sali multimedialnej Wojewódzkiej Biblioteki Pedagogicznej w Bielsku-Białej przy ulicy Komorowickiej 48.
14.30/rynek w Bielsku-Białej/Zwiedzanie Bielska śladami przeszłości żydowskiej/prowadzi dr Jacek Proszyk
Tym razem udamy się w podróż pomiędzy dwoma światami, z jednej strony Śląsk pod postacią Bielska, z drugiej świat zupełnie odmienny czyli Małopolska pod postacią Białej. To miasto to prawdziwy tygiel, w którym jak w soczewce skupiają się wątki różnorodnej historii, tradycji i kultury Żydów. Zwiedzanie poprowadzi specjalista – dr Jacek Proszyk. Oczywiście po zakończeniu zwiedzania zapraszamy na plener fotograficzny. Zdjęcia, które wykonają uczestnicy pleneru wezmą udział w konkursie zorganizowanym przez biuro festiwalowe. Najlepsze fotografie zostaną zaprezentowane na stronie festiwalu. Należy zabrać ze sobą aparat fotograficzny.
