Madame Satã nie jest egzotyczną wycieczką po slumsach Rio. Zabiera widza o wiele głębiej niż jakikolwiek inny film, do samego serca tytułowej postaci i jego pełnego rozpaczy świata. (W kinach od 1 lutego 2008)
Lapa,
dzielnica Rio de Janeiro, 1932.
Lapa to dzielnica cyganerii i nędzarzy, dom dla
alfonsów, prostytutek, złodziei i wszelakiej maści wyrzutków społecznych. João Francisco dos Santos (Lázaro
Ramos) to groźnooki uliczny bandyta i prostytutka w jednym, którego wielkim
marzeniem jest występować na scenie, tak jak jego wielka idolka - Josephine
Baker.
W podupadłym pensjonacie w sercu Lapy, dzieli swój
świat ze swoją „żoną" i prostytutką, Lauritą, jej córeczką, oraz z Tabu - wspólnikiem
w małych przestępstwach i jego "niewolnikiem". João Francisco dobrze zna
lokalny światek mętów społecznych, ma dobre kontakty z właścicielem baru Błękitny Dunaj, gdzie świetnie współegzystują
ze sobą: prostytucja, narkotyki i skorumpowani policjanci. Jego wybuchowy
temperament i umiejętności w sztukach walki czynią z niego fascynującą i
przerażającą postać. Ten hebanowo czarny, postawny i wysoki, nieustraszony i
charyzmatyczny złodziej, staje się dla lokalnej bohemy ojcem, matką, mężem,
doradcą i mścicielem, prawdziwą legendą. Zdolny do wszystkiego: w jednej chwili, w
masce i piórach śpiewa niczym Edith Piaf, by w następnej kopać niczym Bruce
Lee.
Oskarżony o kradzież, której nie popełnił, João
Francisco zostaje skazany na 6 miesięcy więzienia za stawianie oporu policji,
która przyszła go aresztować. Po wyjściu na wolność przekonuje właściciela baru
Błękitny Dunaj, by ten pozwolił mu
występować na scenie. W barwnym stroju i świecącym makijażu, João Francisco
zdobywa wreszcie uznanie publiczności, którego tak pragnął. Po tylu latach
szczęście chyba się do niego w końcu uśmiechnęło. Jednak prowokacja klienta
popycha go do zbrodni, która na wiele lat niszczy jego sen o byciu artystą.
Lapa, Karnawał 1942.
Po 10 latach w więzieniu, João Francisco wraca do
swojej dzielnicy i wygrywa konkurs na najpiękniejszy karnawałowy kostium.
Odrodzony, stwarza swą najsłynniejszą kreację: Madame Satã...
O Filmie
Film powstał z inspiracji legendami i mitami, w
które obrosło prawdziwe życie João
Francisco dos Santos (1900-1976), dumnego czarnego łajdaka, znanego jako Madame Satã.
Film "Madam Satã" jest równie gorączkowy
jak jego tytułowy bohater. Nie usiłuje być dokładną biografią prawdziwego João
Francisco. To zmysłowy, gorącokrwisty portret społecznego wyrzutka, czarnego,
homoseksualnego kryminalisty, który prezentując swoje barwne marzenia o byciu
gwiazdą sceny, odkrywa się ponownie w nowej roli.
Film przedstawia decydujące chwile w życiu João
Francisco i jego bliskich przyjaciół, ukazując najważniejszy okres jego życia -
tuż przed tym zanim stworzony został mit Madam Satã. João wziął swoje alias od
tytułowej postaci filmu Cecila B. de Mille "Madame Satan" (1930),
której był wielkim fanem. Poznajemy bogate życie Lapy: alfonsów, prostytutki,
kompozytorów i tancerzy samby, świat barów i burdeli pełnych dymu i zapachu
tanich perfum.
Poprzez postać João Francisco, syna wyzwolonych
niewolników, film również celebruje rozkwit pulsującej miejskiej kultury
Afro-Brazylijskiej, która wyłoniła się w Rio de Janeiro w pierwszych latach po
zniesieniu niewolnictwa. Kultura ta powstała jako wyraz oporu w społeczeństwie,
które przestało mieć jakikolwiek pożytek ze społeczności murzyńskiej po abolicji
w 1888 roku. "Madame Satã" nie tylko przywołuje do życia prawdziwą
postać, ale również ukazuje krytyczny moment Afro-Brazylijskiej diaspory.
"Madam Satã" tworzy również romantyczną
wizję nieistniejącego już miejskiego półświatka, przypominającego paryski świat
Jean Genet'a. Po swoim kabaretowym debiucie na początku lat 30., João Fracisco
wyrósł na legendę nocnych klubów, która nigdy tak naprawdę nie ucichła.
Całe 76 lat swojego życia - z których 27 spędził w
więzieniu - João Fracisco dos Santos walczył z piętnem analfabety, czarnego
biedaka i homoseksualisty, nieustannie dążąc do spełnienia swych marzeń.
Biografia prawdziwej Madame Satã
(João Francisco Dos Santos; 1900-1976):
Urodzony na północy Brazylii, w rejonie Pernambuco,
w rodzinie byłych niewolników. Jeden z 17 dzieci, w wieku 7 lat został sprzedany:
matka zamieniła go na klacz. Kilka lat mieszkał w Recife, by potem przenieść
się do Rio, do dzielnicy Lapa, w latach 30. schronienie dla wszelkiej maści
przestępców i cyganerii. Wielokrotnie pracował jako ochroniarz w nocnych klubach, broniąc prostytutek
przed gwałtami i zbyt agresywnymi klientami.
Czarny analfabeta, transwestyta i homoseksualista, ojciec
siedmiorga adoptowanych dzieci, zawsze żył na obrzeżach społeczeństwa. Wielokrotnie
go aresztowano, często za stawianie oporu policji. Utalentowany capoeirista,
nieustannie walczył z funkcjonariuszami, na ogół w odpowiedzi na zaczepki,
obraźliwe komentarze, bądź w obronie niesprawiedliwie traktowanych prostytutek,
żebraków, transwestytów, czarnych, i innych społecznie wykluczonych. Stał się w
ten sposób ikoną kontrkultury XX wieku w Brazylii.
Królował w czasach, kiedy nie wiadomo było co
zrobić z byłymi niewolnikami i ich potomkami. João Francisco, wyrzutek zarówno
w sensie seksualnym, jak i społecznym, swoje miejsce wywalczył pięściami,
znajdując schronienie w cygańskiej dzielnicy Rio, Lapie.
Jego życie to naprzemienny ciąg pobytów w więzieniu
i występów jako drag queen na scenie w klubie Błękitny Dunaj, które przysporzył mu sławy i doprowadziły do wyroku
skazującego za morderstwo. Miłość do karnawału sprawiła, że w 1942 zaistniał na
ulicach Rio jako Madame Satã, w stroju zainspirowanym filmem Cecila B. DeMille
z 1930 roku.
Zmarł wkrótce po swoim ostatnim wyjściu z
więzienia.
Reżyser
Karim Adinouz (ur. Fortaleza, Brazylia,
1966).
Studiował architekturę na Uniwersytecie w Brazylii,
oraz ukończył studia na wydziale filmowym Uniwersytetu Nowojorskiego.
Jego nowatorskie krótkie metraże Paixăo Nacional i O Preso oraz
dokument Seams były pokazywane na
ponad 50 festiwalach filmowych w Brazylii i na świecie, m.in. w Rotterdamie,
Oberhausen, Londynie, Vancouver, Atlancie i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym
Jorku.
Zdobył wiele nagród, w tym na najlepszy film
krótkometrażowy na Festiwalu w Atlancie (1999) oraz na Festiwalu w Ann Arbor
(Michigan, 1997).
Pracował jako asystent montażysty oraz asystent
reżysera przy wielu filmach, m.in. "Poison"
(Todd Haynes, 1990), "Swoon"
(Tom Kalin, 1991) i "Postcards from
America" (Steve McLean, 1993). Był również jednym ze scenarzystów "W cieniu słońca" Waltera Sallesa.
Madame Satã to jego
fabularny debiut.
www.manana.pl
