Niezastąpiona na każdej budowie, mimo dynamicznego rozwoju nowoczesnych maszyn i technologii wciąż używana jest powszechnie przez firmy budowlane. Betoniarka nie ma więc sobie równych, jeśli chodzi o pewną część prac budowlanych. Dzięki niej możliwe jest wykonanie fundamentów, posadzek czy wznoszenie konstrukcji budynków. Betoniarka jest urządzeniem, bez którego niemożliwa byłaby budowa domu, nie wspominając już o większych konstrukcjach. Co warto na jej temat wiedzieć?
Co to jest betoniarka
Betoniarka to nic innego jak urządzenie budowlane, które używane jest do mieszania cementu, wody, piasku, a także żwiru. W efekcie powstaje tzw. mieszanka betonowa, czyli jednorodna masa. Precyzja, z jaką dokonywane jest mieszanie poszczególnych składników, rzutować będzie na jakość wykonanej mieszanki. Warto wiedzieć, że urządzenie to pojawiło się już w poprzednim tysiącleciu. Około 1850 roku betoniarka była już używana w Niemczech. Natomiast z 1857 roku pochodzi pierwszy jej dokładny opis stworzony przez francuskiego inżyniera, który używał betoniarki do budowy mostu przez Cisę w Szeged - mieście znajdującym się na Węgrzech. Jako ciekawostkę warto dodać, że wówczas maszyna w ciągu dziesięciu godzin wytwarzała około 80-95 metrów sześciennych betonu, podczas gdy współcześnie betoniarki produkują w tym czasie około 5 tysięcy litrów mieszanki. Trudno się temu dziwić, bowiem kiedyś urządzenia te były napędzane silnikiem parowym lub tzw. lokomobilą (nie mylić z lokomotywą), obecnie natomiast w betoniarkach mamy napęd silnikiem elektrycznym lub spalinowym.
Współczesne betoniarki cechują się szybką, wydajną i precyzyjną pracą, a ich rolę w budownictwie zdecydowanie podkreśla fakt, że historia tego urządzenia sięga XIX wieku. Dziś urządzenia te używane są nie tylko przez firmy budowlane, ale również przez osoby prywatne, które chcą na własną rękę wykonać część prac przy budowie swojego nowego domu. Duża dostępność betoniarek na rynku pozwala również wybrać model odpowiadający zarówno potrzebom użytkowników, jak i ich możliwościom finansowym.
Rodzaje współczesnych betoniarek
Obecnie w budownictwie stosowane są różne rodzaje betoniarek. Każdy z nich spełnia inną funkcję i ma nieco inne zastosowanie. Wybór odpowiedniego rodzaju betoniarki będzie decydował o efekcie, jaki uzyskamy oraz wydajności pracy urządzenia. Warto więc zapoznać się z poszczególnymi typami tych urządzeń oraz poznać różnice między nimi.
Kształt betoniarki
Podstawowym podziałem tych urządzeń jest rozróżnienie betoniarek na:
- Kielichowe - ich główną zaletą jest duża pojemność, która sięga do 3000 litrów. Z tego powodu najczęściej wykorzystywane są przez profesjonalne ekipy na dużych placach budowy, które wymagają produkcji dużej ilości zaprawy. Rzadziej natomiast używane są w przypadku prac domowych, gdyż zwyczajnie są zbyt wydajne.
- Bębnowe - tego rodzaju betoniarki doskonale sprawdzają się w przypadku mniejszych inwestycji czy budowy domu. Pojemność bębna wynosi od 80 do 200 litrów. Niewątpliwą zaletą urządzeń o kształcie bębna jest jego mobilność. Posiadają mniejszy mieszalnik, co jednocześnie oznacza mniejsze zużycie energii. Betoniarki bębnowe, zwane również wolnospadowymi, są łatwe w transporcie, możemy więc bez problemu przewieźć je większym samochodem lub na przyczepie.
Mobilność urządzenia
Kolejny podział urządzeń wyróżnia następujące typy betoniarek:
- Stałe - inaczej stacjonarne, to betoniarki, które ze względu na swoje duże rozmiary oraz wagę umieszczane są w jednym miejscu na placu budowy i nie ma możliwości ich przemieszczenia w inną lokalizację. Mają one bardziej rozbudowany mieszalnik, a ich główną cechą jest duża wydajność, która pokrywa zapotrzebowanie bardziej zaawansowanych inwestycji budowlanych.
- Przenośne - są to urządzenia o mniejszej wadze i mniej rozbudowanym mieszalniku, doskonale sprawdzają się na placu budowy, gdzie konieczne jest przenoszenie betoniarki. Mają one ograniczoną pojemność, lecz zapewniają duży komfort użytkowania.
- Samochodowe - czyli tak zwane gruszki, to betoniarki cechujące się dużym stopniem zaawansowania technologicznego. Można w nich wytwarzać spore ilości zaprawy i jednocześnie przewozić ją w dowolne miejsce w sposób wygodny i bezpieczny. Betoniarki samochodowe mogą również pracować przez cały czas, co sprawdza się w przypadku prac budowlanych na dużych powierzchniach.
Sposób pracy betoniarki
W następnej kolejności wyróżnić możemy betoniarki o działaniu:
- Okresowym - jak sama nazwa wskazuje, tego rodzaju urządzenia mogą pracować przez określony czas. Możemy zatem je włączać i wyłączać w każdym momencie, zatrzymując całkowicie pracę mieszalnika. Okresowe działanie posiadają zwykle betoniarki przenośne oraz stacjonarne. Tego rodzaju tryb pracy okazuje się być bardzo wygodny zwłaszcza w przypadku mniejszej budowy, gdzie poszczególne etapy realizowane są w różnych odstępach czasu.
- Ciągłym - betoniarki działające w tym trybie to z reguły urządzenia specjalistyczne, bardziej zaawansowane, które pracują bez przerwy. Można je spotkać na bardzo dużych placach budowy, jednak największe zastosowanie mają one w zakładach produkujących beton.
Opróżnianie bębna
Ostatni podział betoniarek wyróżnia wśród nich te, które posiadają mechanizm opróżniania działający na zasadzie:
- Koła - wydobycie mieszanki odbywa się poprzez kręcenie kołem, co pozwala opróżnić materiał w odpowiednim tempie, w sposób kontrolowany,
- Dźwigni - w tym przypadku zmianę położenia bębna uzyskuje się poprzez uruchomienie dźwigni,
- Ślimacznicy (ślimaka) - ten mechanizm pozwala na kontrolowane, jednostajnie obracanie mieszalnika w celu jego opróżnienia.
Podstawowe parametry betoniarek
Jeśli chodzi o parametry betoniarek, to wśród nich najważniejszymi są: moc silnika, pojemność, przechył. Ponadto istotna jest również rama, uchwyt i wieniec. Wszystkie te elementy omówimy poniżej.
Moc silnika jest parametrem, który w dużej mierze determinuje wydajność betoniarki. Od mocy silnika zależeć będzie również moment, od którego urządzenie rozpocznie mieszanie. W przypadku betoniarek o największej mocy włączenie mieszania można rozpocząć, gdy mieszalnik zostanie już zapełniony, zatem nie jest tu konieczny rozruch początkowy. Jeśli zaś chodzi o silniki o mocy poniżej 0,5 kW, to musimy pamiętać o tym, że niezbędny jest rozruch na pusto i stopniowe dodawanie składników do mieszalnika. Jak nietrudno się domyślić, niska moc silnika może wydłużyć pracę , gdyż wydajność urządzenia jest wówczas niższa.
Kolejnym istotnym parametrem betoniarki jest jej pojemność. To od niej zależy, jaka ilość mieszanki powstanie w trakcie jednego mieszania. Warto jednak pamiętać, że mówiąc o pojemności tego urządzenia trzeba wyróżnić pojemność zasypową i całkowitą:
pojemność zasypowa (podawana w litrach) określa, jaką maksymalną ilość zaprawy jest w stanie wytworzyć betoniarka podczas jednego cyklu,
Pojemność całkowita - określana jest w metrach sześciennych i odnosi się do maksymalnej całkowitej pojemności bębna.
Warto pamiętać o tym rozróżnieniu, bowiem przeliczając ilość potrzebnego betonu należy kierować się pojemnością zasypową, a nie całkowitą. Nigdy nie uda nam się maksymalnie zasypać bębna, zatem nie wykorzystamy jej pojemności całkowitej. W praktyce więc stosuje się pojemność zasypową, zwaną również roboczą, a następnie przelicza na ilość taczek (można przyjąć, że bęben o pojemności zasypowej 80 litrów to jedna taczka mieszanki).
Przechył betoniarki to istotny parametr, na który należy zwrócić uwagę przy wyborze danego urządzenia. Jest to element, o którym wspomnieliśmy już przy okazji podziału betoniarek ze względu na opróżnianie bębna. Do wyboru mamy zatem koło, korbę bądź ślimacznicę. W przypadku betoniarki z mechanizmem koła, niezbędne jest stosowanie hamulca ręcznego, który zapobiegnie zbyt szybkiemu wychyleniu. Przechył kołowy będzie zatem odpowiedni dla małych pojemności betoniarek. Natomiast jeśli chodzi o korbę lub ślimacznicę, to tego rodzaju mechanizm umożliwia komfortowe i w pełni kontrolowane wychylenie bębna bez konieczności używania zbyt dużo siły. Będzie ono zatem występowało w betoniarkach o dużej pojemności i tym samym ciężkiej zawartości.
Oprócz wyżej wymienionych parametrów, podczas wyboru odpowiedniej betoniarki warto zwrócić uwagę jeszcze na kilka kwestii. Pierwszą z nich jest rama. Powinna ona być wykonana z mocnego i wytrzymałego materiału, co zapewni urządzeniu stabilność. Rama powinna być mocna nawet w przypadku betoniarek o najmniejszej pojemności. Jeśli bowiem nie będzie ona wystarczająco twarda, może się wyginać uniemożliwiając prawidłową pracę bębna, a najgorszym wypadku, spowoduje wywrócenie się betoniarki. W betoniarkach stosuje się więc profile o prostokątnym bądź kwadratowym przekroju, które zapobiegają wyginaniu i zgniataniu. Im mocniejsza rama, tym lepsza praca urządzenia, ale również lepsza ochrona bębna oraz silnika.
Warto również zwrócić uwagę na uchwyt w urządzeniu. Jest on niezwykle istotny w przypadku przenośnych betoniarek. Wybierając betoniarkę dobrze jest sprawdzić, czy uchwyt zapewnia wygodny transport, jest dobrze przymocowany do konstrukcji oraz nie utrudnia prac oraz obsługi betoniarki.
Ostatnim z parametrów, które warto wymienić, jest wieniec. Wśród tych stosowanych w betoniarkach najpopularniejszym jest wieniec żeliwny, który, choć bardzo trwały, to cechuje się głośną pracą.
Drugim typem wieńca jest ten wykonany z kompozytu. Jego niewątpliwą zaletą jest lekka waga, cicha praca, a także łatwość ewentualnej naprawy. Trzecim rodzajem są wieńce tłoczone, które cechują się najmniejszą trwałością. Ich zdecydowanym minusem jest konieczność wymiany całego bębna w przypadku, gdy wieniec zostanie zepsuty, co jednocześnie wiąże się z dużym kosztem dla właściciela urządzenia.
Źródło: MG Projekt Pracownia Architektoniczna https://www.mgprojekt.com.pl/
