Zapalenie gardła u dziecka może być wywołane zarówno przez wirusy, jak i bakterie. W każdym z przypadków choroba objawia bólem gardła, który dla dzieci jest wyjątkowo dokuczliwy. Jak leczyć zapalenie gardła u dziecka? Czy jest jakiś sposób, aby złagodzić przebieg choroby?
Co wywołuje zapalenie gardła u dziecka?
Zapalenie gardła, podobnie jak inne choroby górnych dróg oddechowych, najczęściej wywoływane są przez wirusy i bakterie. Według danych epidemiologicznych infekcje gardłowe o podłożu wirusowym każdy z nas może przechodzić 3-4 razy w ciągu roku. A biorąc pod uwagę wciąż kształtujący się układ immunologiczny dziecka, najmłodsi na ,,wirusówki’’ mogą zapadać nawet co miesiąc, szczególnie gdy uczęszczają do szkół, przedszkoli i żłobków.
Za wirusowe zapalenie gardła u dzieci w głównej mierze odpowiadają rhinowirusy, adenowirusy, koronawirusy, enterowirusy, wirus paragrypy, należące do rodziny Herpes, Coxsackie czy też Epstein-Barr. Dzięki licznym badaniom wirusologicznym lekarz jest dziś w stanie określić tylko na podstawie objawów, jaki patogen jest odpowiedzialny za wywołanie choroby. Najłatwiej rozpoznać wirusy Herpes simplex, znane jako wirusy opryszczki, które powodują widoczne zmiany zapalno-nadżerkowe w przedniej okolicy jamy ustnej. Kiedy zapalenie gardła u dziecka objawia się podobnie do przeziębienia, można podejrzewać infekcję wywołaną koronawirusem. A gdy objawom zapalnym towarzyszy zapalenie spojówek, bardzo prawdopodobne, że czynnikiem etiologicznym jest adenowirus.
Nieco inaczej jest z bakteryjnym zapaleniem gardła u dziecka, które w zdecydowanej większości wynikają z zakażenia Streptococcus pyogenes - szczepem paciorkowca Gram-dodatniego, nazywanego - ze względu na wywoływane objawy - paciorkowcem ropotwórczym. Inkubacja tych drobnoustrojów bardzo często kończy się anginą bakteryjną, a niekiedy także i szkarlatyną czy infekcjami skóry. Teoretycznie do bakteryjnych przyczyn zapalenia gardła zalicza się też inne patogeny, jak Neisseria gonorrhoea, Corynebacterium diphtheriae lub Chlamydia pneumoniae, jednak zachorowania o takiej etiologii zdarzają się niezwykle rzadko. Angina paciorkowcowa pojawia się u około 15% dzieci w wieku szkolnym, pozostałe 85% to infekcje o podłożu wirusowym.
Zapalenie gardła u dziecka czy jest zaraźliwe?
Niezależnie od tego, czy zapalenie gardła u dziecka ma etiologię wirusową, czy bakteryjną, zawsze jest chorobą zaraźliwą. Wirusy i bakterie są tak zbudowane, że z łatwością przyczepiają się do cząsteczek wydzieliny fizjologicznej i wraz ze śliną czy katarem zostają rozpylone w powietrzu. Ale zarazić się można nie tylko w bezpośrednim kontakcie z chorym, który kaszląc i kichając, rozsiewa wokół siebie chorobotwórcze mikroorganizmy. Z całą pewnością wiadomo, że wirusy są w stanie przetrwać na przedmiotach codziennego użytku nawet kilka tygodni. O tym, że klamki, uchwyty, poręcze i wszystkie rzeczy należące do przestrzeni publicznej są ich siedliskiem, wie chyba każdy. Ale nie każdy zdaje sobie sprawę, że wśród nich znajdują się również bakterie! Amerykańscy naukowcy z uniwersytetu w Buffalo dowiedli, że szczep Streptococcus ma zdolność wytwarzania biofilmu - specjalnej otoczki, dzięki której może utrzymywać się poza organizmem żywym nawet wiele miesięcy. Faktem więc jest, że paciorkowce są obecne na przedmiotach wspólnego użytku. Pozostaje tylko zbadać, w jakim stopniu taka forma bakterii jest w stanie zaszkodzić człowiekowi.
Jak leczyć zapalenie gardła u dziecka?
Ponieważ zapaleniem gardła łatwo się zarazić, chore dziecko powinno zostać w domu i ograniczyć kontakty z pozostałymi domownikami. W przypadku bakteryjnego zapalenia gardła domowa kwarantanna jest znacznie krótsza, ponieważ paciorkowce są bardzo wrażliwe na działanie penicyliny, więc po podaniu antybiotyku chory przestaje zarażać po upływie 24 godzin. Antybiotykoterapia jest tu najlepszą formą leczenia, ponieważ nie tylko eliminuje źródło zakażenia, lecz także łagodzi objawy oraz skraca czas trwania choroby. Niestety na większość infekcji o podłożu wirusowym nie ma podobnie skutecznego leku przyczynowego. Dlatego też zapalenie gardła i inne choroby górnych dróg oddechowych wywołane przez wirusy leczy się wyłącznie objawowo.
Zapalenie gardła u dzieci - leki bez recepty
- Leki przeciwgorączkowe - łagodniejszy paracetamol i/lub silniejszy ibuprofen.
- Preparaty łagodzące ból gardła, dla starszych dzieci pastylki do ssania, dla młodszych lizaki lub aerozole. Mogą to być środki na bazie benzydaminy - niesteroidowego leku przeciwzapalnego o wielokierunkowym działaniu miejscowym: przeciwbólowym, przeciwzapalnym, przeciwobrzękowym i przeciwbakteryjnym.
- Roztwory do płukania jamy ustnej - ziołowe (szałwia, rumianek, kora dębu) lub gotowe mieszanki apteczne.
- Środki obkurczające naczynia krwionośne oraz preparaty hipertoniczne do płukania nosa.
- Witamina C i suplementy diety wzmacniające odporność.
Zapalenie gardła u dzieci - domowe sposoby
- Inhalacje na zapalenie gardła u dziecka przygotowane z ziół, olejków eterycznych lub roztworu soli fizjologicznej.
- Odpowiednie nawodnienie w trakcie choroby, zwłaszcza podczas amoograniczającej się infekcji wirusowej warto podawać dziecku więcej płynów.
- Dieta lekkostrawna, papkowate posiłki, zupy-kremy, które nie podrażnią gardła.
- Sięganie po naturalne antybiotyki - czosnek, miód, imbir, herbata.
- Nawilżenie powietrza.
- Częste wietrzenie pomieszczeń.
