Powakacyjna odsłona Niszy Krytycznej. Na początek września chcielibyśmy z wami porozmawiać o niedawnym dojrzałym debiucie, jakim jest Twarde O Rafała Kwiatkowskiego.
Witajcie we wrześniu!
Na początek września chcielibyśmy z wami porozmawiać o niedawnym dojrzałym debiucie, jakim jest Twarde O Rafała Kwiatkowskiego. Niełatwo rozgryźć tę książkę, a pisanie o niej i rozmawianie często musi korzystać ze swobody interpretacji, jaką potrafimy się posługiwać w ciężkich chwilach. Z drugiej strony poeta nie zaciera za sobą śladów, jak to bywa u autorów „grzebiących” w języku. Z tego też powodu tomik wykazuje pewne cechy literatury rhizomatycznej. Daje pole do popisu każdemu czytelnikowi, nie tylko zaawansowanemu w teoriach literackich, ale także miłośnikom dobrze brzmiącej i niebanalnie skonstruowanej poezji.
„(…) romantyczna poezja i sztuka były organonem metafizyki, teraz upada różnica między literaturą i filozofią, filozofia staje się znakiem sztuki, czyli czegoś przepastnie niedocieczonego i nierozstrzygalnego, tej jakiejś zdumiewającej, nierozwiązywalnej figury nazywanej poznaniem (epistheme), co zamienia się w wiedzę, której nie da się ogarnąć.” Słowa Feliksa Przybylaka odzwierciedlają to, co dzieje się w dzisiejszej poezji, a czego jaskrawym przykładem jest omawiany przez nas poeta. Wyrazy takie jak filozofia, metafizyka, duch, (nie)możliwość poznania - nie są obce Kwiatkowskiemu.
Tradycyjnie będziemy rozprawiać nad siedmioma, wybranymi przez autora, wierszami z książki. Wątek prowadzi i moderuje Marcin Sierszyński. Zaczynamy od utworu Hakotel:
Hakotel
To ja mówiona, to ja pisana -
powtarza dziecinnie.
Odpowiadam szeptem jako do ściany.
Nadal nie można na niej nic
położyć, co najwyżej powiesić wyraz
albo dodać
kontrafałdy. Nic takiego, walenie głową.
Nic takiego, które odbiera mowę i niesie
przez ścianę
tak wymownie jak zwykła skłonność
do nadużywania
pojęć. Ile mamy czasu? Tyle ile
ścian, służących
do wymówienia i tylko ten konkretny
przypadek
codziennego użytku:
tynki, farby, dodatki, szkielet, izolacja.
Pal sześć ściany. Użyj suszarki albo
zamaluj światło. Ad absurdum.
Za ścianą jest sześcian.
_______________________________________________________
Prolegomena do przyszłego teraz
Emocje przerastają przyczynę i skutek, 2 x 2
nadal 22, nic się nie zdarzyło między A i B,
Nie umiem powiedzieć na czym polega to p'' to p itp.
Tym bardziej, że za plecami rozkład akcentów
Przypomina świeżością kurczaki z KFC, mamy
tyle przeciwko nachalnym porcjom wspominek.
Żadnego zakładu. Codzienny, rozepchany przepływ,
rdza, korzystanie z umiejętności hydraulika,
Przesiadki, zdanie zapamiętane z tamtej rozmowy.
Zero warunków dla osiągnięcia niewarunkowanego,
To idzie, odprowadza kogoś na drugą stronę,
„kurcze, zasiedziałem się” i gest dany, ot tak.
_______________________________________________________
Jeszcze chwila i
Analityczny dopływ zablokował przepływ i tama zwyczajnie poszła się napić, co nie zaszkodziło innym nurtom płynąć swoim biegiem, wbrew nadchodzącym zewsząd prognozom, przywołującym obraz końca pod-ziemnych nurtów z przyciskiem na jeden jedyny rejestr – odwrócona grawitacja niesie chwilę poza obręb, szerokość, rozpiętość interwałów między najwyższym a najniższym dźwiękiem, najbardziej bolesna biel to ta, której nie widać, a powłoczka to ta, której już nie odczuwasz, zakręcony w słoiku pogody, ugruntowany korzystnie kawał drogi, wpięty pomiędzy wystające pnie tego przelasu; kanonada kanonów. Zapewne nieświadomość przygasającego kazała ci powiedzieć „rzutu”, ale brakuje odległości podległej grze bez przyczyny i skutku, która bierze na siebie obraz w lekkim obrysie. Wystarczy zarys układu początkowego: fraktale, bifurkacje, intermitencje okresowości, dyfeomorfizmy złożonego ręcznika, gładkie odwzorowania makaronowe, obrus, poczywanie, butwienie. Cień złożony z wybuchów oświetlających rzeczy ostrym światłem, rozdwaja pozorną całość, która kipi, przepoczwarzona w jakieś rozkojarzone nic, skrzypiąc cichutko za ścianą grubych przerysowań.
__________________________________________________________
Kołobrzeg
**bez dwóch zdań tworzysz jakąś zasypkę z zapisu, dlatego że zez
pół wynalazł nowy podział, jedno oko w prawo, drugie na wylot
i odlatują fragmenty obrazu, który jeszcze wczoraj mógł wydawać się...
przytulnym kącikiem dla maluchów, wspaniałym kadrem tak pewnym
swego zatrzymania, że aż normalnie przytulnym kącikiem ust przed
wypowiedzeniem tego najważniejszego słowa – wspólny mianownik.
Zanim się rozpadło pozostały same dołujące barwy, widzisz? Tak,
widzę szczoteczkę do zębów, która straciła włosy i zęby, ach starość.
Widzę eleganckie źdźbła trawy, które nie tracą czasu. Widzę miłosierdzie,
zawieszone na płocie, ma postać reklamówki z obniżką cen. Widzę
jeszcze to i tamto, jakby razem. Gówno widzisz **************
Drastyczne przejście? Musimy sobie przypominać o brzegu. Stojąc
nad przepaścią, można zamknąć oczy i widzieć co się chce albo nic
nie widzieć i stać sobie na brzegu, spokojnie obserwując odpływające
statki, chmury, jak ten stan umysłu, nie taki znowu ludzki.
_________________________________________________________
Wodne bryzgi
Zmysł nuty zamysłem skoku do skoku składa się na polifonię
zamykania i otwierania pogody, zacina, zacinając deszczem
samogłosek, równoważników zdań, ważąc kubeł za kubłem
tak wylewnie, aż zgrana nuta przeleje się przez płot lekkim
wzniesieniem sprzeczności odważniejszego szumu, tak mija
dzień pierwszy i ostatni, wznosząc dźwięki nad zlewami –
dziecko łudzi się, że można przepalić zasłonę, niemożliwy
dźwięk pęknięcia: kres, ślepota, kraniec, granica, powiedzmy podmiot,
nie służące niczemu modyfikacje. A, nieobecne w przyrodzie,
obce jak nieobecne przyrodzenie, co dnia odbywa się trawienie *,
zrosty nad wyraz w ukryciu jak skrzydełka biedronki, albowiem
początek ubiera się w kieckę przepaści, inaczej reszta straci
znaczenie, motyle wylądują na księżycu i tyle je widziano.
Fru, fru, pogodne pływy. Muszę utrzymywać cię w dużym dystansie,
jesteśmy w splocie, dlatego nie pytamy jeszcze ( nie ma na to miejsca)
o rozkład, czyli widzenie poza wydłubanym okiem, nocą –
dalszy ciąg pływów narzuca skojarzenia z cyklem nieba albo odległym
ciurkaniem wody z kranu, jednak to nie deszcz pasterko tonie dookoła
głowy, ale oczy, wystarczy się przyjrzeć, spływ pływów nad wodami.
* Tymoteusz Karpowicz, Trawienie świata.
