Muzyka bez granic! Konkurs DocFilmMusic na Krakowskim Festiwalu Filmowym!

Złoty Hejnał zostanie wręczony w tym roku po raz piąty w najmłodszym konkursie Krakowskiego Festiwalu Filmowego - międzynarodowym konkursie dokumentów muzycznych DocFilmMusic. Wypełnione dźwiękami i fascynującymi historiami filmy zabiorą widzów w podróż przez niemal wszystkie kontynenty, różnorodne kultury i prawie wszystkie gatunki muzyczne.

Jak zauważa Anita Piotrowska, krytyczka filmowa i współtwórczyni programu Krakowskiego Festiwalu Filmowego, “dokument muzyczny staje się coraz bardziej pojemny. Muzyka występuje tu zawsze w roli głównej, ale często niesie ze sobą dodatkowy ładunek - bywa politycznym manifestem, wyrazem buntu przeciw stereotypom, nowym spojrzeniem na historię czy znakiem skomplikowanej etnicznej tożsamości. Coraz trudniej znaleźć dokument muzyczny „w stanie czystym”. Ale to, moim zdaniem, świadczy o jego żywotności i bogactwie. I właśnie tę różnorodność – nie tylko samej muzyki, ale i dzisiejszych sposobów opowiadania o niej – staraliśmy się uchwycić, wybierając konkursowe tytuły.”

Wśród filmów konkursowych, podobnie jak w ubiegłym roku, znalazła się jedna polska produkcja. Dokument “Festiwal” Tomasza Wolskiego i Anny Gawlity, duetu reżysersko-producenckiego znanego widzom Krakowskiego Festiwalu Filmowego m.in.: z nagrodzonych tutaj tytułów “Lekarze”, “Szczęściarze” i “Złota Rybka”, to zbiorowy portret muzyków oraz dyrygentów za kulisami przygotowań do festiwalu muzyki klasycznej. Dźwięki utworów Chopina, Czajkowskiego czy Beethovena przeplatają się z nasyconymi emocjami dialogami muzyków.

Filmy od lat cieszące się szczególną uwagą selekcjonerów to takie, w których na pierwszym planie jest człowiek i jego często intymna i niebanalna historia. Jednym z najbardziej wyrazistych portretów tegorocznej selekcji DocFilmMusic jest “Chavela” (reż. Catherine Gund, Daresha Kyi). To intrygująca opowieść o pierwszej w Ameryce Łacińskiej kobiecie w spodniach, legendarnej meksykańskiej pieśniarce Chaveli Vargas, jej życiu przepełnionym samotnością i licznymi romansami z wpływowymi kobietami swoich czasów, takimi jak Frida Kahlo. Wieloletnim przyjacielem i promotorem muzyki Chaveli był Pedro Almodovar.

Inną latynoską bohaterką konkursowego filmu jest Sara Baras, jedna z największych tancerek i choreografek w historii flamenco i jego żywa legenda. Film “Wszystkie głosy Sary Baras” (reż. reż. Rafá Moles, Pepe Andreu) opowiada o jej przygotowaniach do jednego z najnowszych projektów artystycznych “Voces”, który jest hołdem dla wielkich mistrzów flamenco, ale też opowieścią o konfrontacji tradycji z nowoczesnością i walce o swoje przekonania.

Kolejny intrygujący portret to “Czerwony Elvis” (reż. Miguel Angel VIdaurre). Dean Reed był jedną z największych międzynarodowych sław popkultury z okresu zimnej wojny. Amerykański artysta o otwarcie antyamerykańskich poglądach, uwielbiany w Związku Radzieckim i NRD. W Niemczech Wschodnich osiedlił się, kiedy został przymusowo wydalony z Argentyny za lewicowe poglądy. Tam też zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach.

Dokument “Tangerine Dream. Rewolucja dźwięku” (reż. Margarete Kreuzer) jest hołdem złożonym wielkiemu muzykowi, Edgarowi Froese, twórcy i liderowi kultowego niemieckiego zespołu, pionierowi ery muzyki elektronicznej. Film odkrywa niepublikowane wcześniej materiały filmowe ukazujące członków “Tangerine Dream” podczas tras koncertowych, sesji zdjęciowych, spotkań z Salvadorem Dalim czy Davidem Bowiem.

We współczesnych Niemczech toczy się akcja jeszcze jednego konkursowego filmu - “Kiedy bóg śpi” (reż.Till Schauder). Bohater, Shahin Najafi, zwany “Salmanem Rushdiem muzyki” to irański artysta, który z powodów politycznych jest zmuszony opuścić swój kraj i żyć w ukryciu z nałożoną fatwą i wiążącym się z jej tytułu niebezpieczeństwem. Mimo towarzyszącego mu poczucia zagrożenia, decyduje się żyć i tworzyć, koncertując i angażując się w akcje społeczne. Jego karierę śledzi ponad milion fanów w mediach społecznościowych.

W dokumencie “Urodzony by przegrywać” (reż. Palle Demant) śledzimy natomiast inną legendę, duńskiego muzyka Lorenzo Woodrose’a, znanego z psychodelicznej kapeli Baby Woodrose. Twórcy dokumentowali życie artysty przez osiem lat, co składa się na pełen wzlotów i upadków portret jednego z czołowych przedstawicieli skandynawskiego rocka.

Psychodeliczną podróżą może być także zetknięcie z japońskimi muzykami, którzy wykonują muzykę… country. “Country po japońsku” (reż. James Payne) opisuje fenomen fascynacji tym amerykańskim gatunkiem w prawdopodobnie najbardziej odległym skojarzeniami miejscu na ziemi.

We “Wspaniałym królestwie papy Alajewa” (reż. Tal Barda, Noam Pinchas) przyglądamy się sadze rodu Alajewów, która wyemigrowała do Izraela z Tadżykistanu w latach 90. Na czele rodziny - a także rodzinnego zespołu muzycznego - stoi charyzmatyczny i despotyczny lider, papa Alejew, a wraz z nim muzykę wykonują kolejne pokolenia, ucząc się gry na instrumentach od najmłodszych lat.

Refleksje na temat tożsamości, emigracji, przynależności i religii to temat filmu “Wędrówka dusz” (reż. Csaba Bereczki), gdzie grupa klezmerskich muzyków ze Stanów Zjednoczonych wędruje po świecie i śpiewa utwory, które odsłaniają przed nami osobiste historie na temat ich żydowskich korzeni.

Międzynarodowy konkurs DocFilmMusic po raz pierwszy odbył się w 2013 roku, jako odpowiedź na wyjątkową popularność cyklu “Dźwięki muzyki”, który co roku w ramach Krakowskiego Festiwalu Filmowego prezentowany jest w plenerowym Kinie pod Wawelem.

Lista filmów zakwalifikowanych do konkursu muzycznego:

“Chavela”, reż. Catherine Gund, Daresha Kyi, USA, 90’
“Country po japońsku” (“Far Western”), reż. James Payne, Japonia, USA, 82’
“Czerwony Elvis” (“Red Gringo”), reż. Miguel Angel VIdaurre, Chile, 69’
“Festiwal” (“Festival”), reż. Tomasz Wolski, Anna Gawlita, Polska, 85’
“Kiedy bóg śpi” (“When God Sleeps”), reż.Till Schauder
“Tangerine Dream. Rewolucja dźwięku” (“Revolution of Sound. Tangerine Dream”), reż. Margarete Kreuzer, Niemcy, 90’
“Urodzony by przegrywać” (“Born To Lose - a film about Lorenzo Woodrose”), reż. Palle Demant, Dania, 82’
“Wędrówka dusz” (“Soul Exodus”), reż. Csaba Bereczki, Węgry, 92’
“Wspaniałe królestwo papy Alajewa” (“The Wonderful Kingdom of Papa Alaev”), reż. Tal Barda, Noam Pinchas, Izrael, Francja, 74’
“Wszystkie głosy Sary Baras” (Sara Baras, All Her Voices”), reż. Rafá Moles, Pepe Andreu, Hiszpania, 91’