Literatura faktu jest jednym z najważniejszych rodzajów piśmiennictwa dokumentalnego. W przeciwieństwie do gatunków fikcyjnych opisuje autentyczne wydarzenia. W zależności od poruszanej tematyki wyróżniamy kilka podstawowych gatunków literackich. W dzisiejszym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest literatura faktu i po jakie współczesne pozycje warto sięgnąć.
Czym charakteryzuje się literatura faktu?
Główną cechą literatury faktu jest autentyczność opisywanych wydarzeń. Są to utwory z pogranicza literatury i dziennikarstwa, które pozbawione są elementów fikcyjnych. Chęć poznania otaczającego nas świata sprawia, że cieszy się ona coraz większą popularnością. Szeroki wybór podejmowanej tematyki sprawia, że każdy czytelnik, niezależnie od zainteresowań, znajdzie odpowiednią pozycję dla siebie. Przeważnie autorzy kierują się w stronę ważnych wydarzeń i trudnych doświadczeń.
Sama literatura faktu najczęściej czerpie z dziennikarskich form poznawczych. Wśród najpopularniejszych źródeł i metod opisu możemy wymienić wywiady, relacje i reportaże. Warto podkreślić przy tym, iż każdy utwór należący do literatury faktu ma charakter narracyjny. Głównym zadaniem pisarza jest bowiem nadanie odpowiedniej formy poczynionym obserwacjom. Jednocześnie reportaż powinien pozostawać możliwie obiektywny i rzeczowy. W literaturze faktu nie znajdziemy osobistych opinii autora, oceny opisywanych zjawisk oraz zbędnych dygresji. Najczęściej pisana jest w pierwszej osobie liczby pojedynczej.
Jakie gatunki literackie należą do literatury faktu?
Jednym z najważniejszych gatunku wchodzących w skład literatury faktu są reportaże, wśród których możemy wyróżnić reportaże wojenne, z podróży, sądowe, społeczno-obyczajowe oraz sportowe. Ich głównym zadaniem jest przedstawienie obserwacji autora, który występuje w roli naocznego świadka lub rekonstruktora opisywanych wydarzeń. Jego najważniejszą cechą jest autentyzm oraz sprawozdawczość. Brak oceny i opinii pozwala czytelnikom na samodzielną analizę przedstawionych zdarzeń.
Do innych gatunków należących do literatury faktu należą także:
- biografie i autobiografie,
- pamiętniki,
- dzienniki,
- kroniki,
- eseje publicystyczne,
- wywiady.
Niekiedy do grupy tej możemy zaliczyć również opowiadania, jednak wyłącznie takie, które pozbawione są fikcji literackiej. Bardzo często poszczególne gatunki literatury faktu łączą się z beletrystyką, tworząc fascynujące odmiany artystyczne.
Po jakich autorów popularnonaukowych warto sięgnąć?
Literatura faktu charakteryzuje się wyjątkowo szerokim zakresem podejmowanej tematyki. W zależności od swoich preferencji możesz sięgnąć zarówno po tradycyjne wersje książek, jak i praktyczne audiobooki, które sprawdzą się w podróży. Jest to wygodna alternatywa dla tych, którzy chcą dowiedzieć się ciekawych rzeczy podczas wykonywania innych czynności.
Jeśli jesteś miłośnikiem publikacji popularnonaukowych, koniecznie poznaj utwory Stephena Hawkinga, który w przystępny sposób tłumaczy, jak funkcjonuje świat. Krótka historia czasu audiobook to doskonała pozycja prezentująca najważniejsze odkrycia w dziedzinie badania wszechświata. Pasjonuje Cię historia? Yuval Noah Harari to słynny izraelski historyk, który w kompleksowy sposób omawia najważniejsze wydarzenia z dziejów ludzkości. Sapiens. Od zwierząt do bogów oraz 21 lekcji na XXI wiek to pozycje obowiązkowe dla każdego, kto lepiej chce zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość.
Które książki warto przeczytać?
Osoby zainteresowane polityką z przyjemnością sięgną po Watahę Putina, dostępną również w formie audiobooka w Audiotece, autorstwa Witolda Jurasza i Hieronima Grala, która dokładnie opisuje współczesne rosyjskie elity polityczne, odpowiedzialne za wojnę z Ukrainą. Ciekawy opis współczesnego świata oferuje także Bartosz Józefiak w książce Wszyscy tak jeżdżą, w której przedstawia szkodliwe zachowania polskich kierowców. Wspominając o literaturze faktu nie sposób zapomnieć o reportażach z podróży. Dorota Ugorowska przenosi nas do tajemniczego świata japońskiej kultury i tradycji. W Zrozumieć Japonię obala wiele narosłych przez lata stereotypów, pokazując jak wygląda prawdziwe życie w Kraju Kwitnącej Wiśni.
