Jedne bywają kapryśne, wymagające, zaborcze, inne są przewidywalne, przyjazne i nie sprawiają otoczeniu kłopotów. Są i takie, które czują się dobrze tylko w jednym miejscu. Niczym samotnicy z wyboru nie lubią towarzystwa innych. Może to wydać się nieprawdopodobne, ale mowa o roślinach.
Ich sekrety zebrała w książce Anne-France Dautheville, francuska podróżniczka i miłośniczka wszystkiego, co zielone. Podczas pracy we własnym ogrodzie, zaczęła zauważać zależności między roślinami, ich upodobania związane z glebą, nasłonecznieniem, opadami i sąsiedztwem innych przedstawicieli flory.
Efektem fascynacji i zgłębiania problemu jest ciekawie wydana, bogato ilustrowana książka „Sekrety roślin”, którą czyta się z zainteresowaniem i z emocjami, wciąż dziwiąc się, że drzewa, krzewy, kwiaty, ich korzenie, liście, nasiona mogą kryć tyle tajemnic.
Autorka opisała florę różnych kontynentów. Obok roślin mało znanych umieściła popularne, często niedoceniane gatunki, które widujemy w parkach, ogrodach, na skwerach czy w lasach, nie zastanawiając się nawet, że mogą być źródłem produktów cennych dla naszych organizmów. Tak samo jednak mogą zaszkodzić, a nawet zabić, jeśli wykorzysta się je w nieodpowiedni sposób.
Niektóre rośliny działają niemal magicznie na zwierzęta, lecząc je lub wprawiając w euforyczny stan. Inne żyją z wybranymi gatunkami fauny w symbiozie. Jeszcze inne najlepiej czują się we własnym towarzystwie i potrafią stawać się agresywne wobec niechcianych sąsiadów, na przykład wykorzystując inwazyjnie swoje korzenie, które rozrastają się i niczym śmiercionośne macki oplatają intruza pod ziemią.
Wokół działania roślin narosło wiele legend. Autorka przytacza je, sięgając często do przykładów z historii, mitów, literackich i geograficznych anegdot, fragmentów książek, a nawet filozoficznych traktatów.
Któż nie pamięta z baśni i innych utworów czarodziejskiego kwiatu paproci, skrytobójczego działania belladonny czy różnych zastosowań korzenia mandragory, którego kształt przypomina człowieczą postać?
Te motywy i wiele innych przykładów składają się na fascynującą opowieść o świecie roślin, który rządzi się swoimi prawami, nieraz przypominającymi świat ludzi.
Książka Anne-France Dautheville na pewno jest gratką dla wszystkich miłośników roślin, ogrodników i tych, którzy lubią sobie „podłubać w ziemi”, choćby tylko w balkonowych skrzynkach czy doniczkach z kwiatami.
Ciekawostki, porady, ryciny i rysunki mogą jednak zainteresować każdego, gdyż łączą opowieści o roślinach z kontekstami artystycznymi, społecznymi i historycznymi. I nieraz naprawdę zadziwiają!
BEATA IGIELSKA
Książka "Sekrety roślin" ukaże się 16 marca 2017 r. nakładem Wydawnictwa Literackiego
