Jacek DEHNEL: „Języki obce”

Nakładem Biura Literackiego ukazała się właśnie premierowa książka Jacka Dehnela. Języki obce to lektura wymagająca uwagi, cierpliwości i chęci zrozumienia. Autor oscyluje między przeszłością, światem „domkniętym”, a tym, co dzieje się aktualnie, przeplatając obydwa wątki, co na pierwszy rzut oka igra z nadrealizmem.

Choć całość wymaga czujności czytelnika, nabiera podwójnego, głębszego znaczenia właśnie dzięki zabiegowi „przeszłość-teraźniejszość”. Wraz z autorem podróżujemy przez jego dzieciństwo, osobiste i pełne sensualności obrazy miłości, a także skupiamy się na nikłym fragmencie rzeczywistości.

„Tytuł Języki obce został wzięty nieprzypadkowo, bo to bardzo wielojęzyczna książka. Pojawia się w niej pełna rozmaitość form: od próz poetyckich, po wiersze bardzo zorganizowane, i spora rozmaitość literackich dykcji” – tłumaczy w wywiadzie opublikowanym na stronach wydawcy Jacek Dehnel.

„Z czasem urósł asortyment dostępnych mi sposobów wypowiadania się w poezji. Chodzi o nienasycenie miejscami, książkami, obrazami, ludźmi. Chciałbym mówić językami ludzi i aniołów, a może i innych gatunków fauny. To jest dla mnie, mówiąc najprościej, powabne. Pociągające. To eksplorowanie, przesuwanie granic, badanie obrzeży”.

Wraz z autorem obserwujemy np. obraz „Wskrzeszenie Łazarza” autorstwa Sebastiano del Piombo, czy fotografię przedstawiającą odkopanie posągu Antinousa w Delfach z 1894 roku. „U podstaw było – jak często w moim pisaniu – wygrzebane gdzieś w necie zdjęcie. I zachwyt nad nim. Banał, margines codziennej pracy ekipy archeologicznej.

Ubóstwiony kochanek Hadriana, który utonął w Nilu w wieku kilkunastu czy dwudziestu lat, sama esencja antyku, z jego kultem ciała, urody, seksu, wyłania się z ziemi: a wokół, zamiast – jak w przedstawieniach wychodzącego z grobu Chrystusa – śpiących żołnierzy Heroda, stoi grupa greckich chłopów, wierzących w to inne zmartwychwstanie”.

„Wszystkie wiersze i cykle zostały opatrzone informacjami o tym gdzie i kiedy powstały. Widzę w tym próbę ocalenia czasu przeszłego, odchodzącego na zatracenie, przechodzącego na stronę niepamięci i rozpadającego się w niej” – pisze w eseju towarzyszącym premierze książki w Przystani! Janusz Drzewucki.

„Jacek Dehnel operuje w Językach obcych obydwoma idiomami polszczyzny, konwersacyjnym i konwencjonalnym, potocznym i literackim, naturalnym i sztucznym (od słowa „sztuka”). Inspiruje się jednako tym, co usłyszy na ulicy, jak i tym, co przeczyta w bibliotece.

Stąd zabawne przesłyszenia i nieporozumienia w międzynarodowym towarzystwie: z udziałem Duńczyka, Islandki, Austriaka, między Amerykanką a Słowakiem, między poetą a poetą, między młodym poetą a starym, wreszcie między poetą a tłumaczem – najpierw zasłyszane, potem opisane”.

Zdaniem Janusza Drzewuckiego: „W trakcie lektury Języków obcych nie sposób nie dostrzec jak zagęszcza się materia wiersza, jak dyscyplinuje się pod względem formalnym styl tej liryki. Popisowym wierszem jest „Sól i granat”, sonet z wyrafinowaną grą rymów niedokładnych, nieoczywistych, intuicyjnych. Majstersztyk!”.

Jacek Dehnel urodził się w 1980 roku w Gdańsku. Jest poetą, prozaikiem, tłumaczem i malarzem. Otrzymał Nagrodę Kościelskich (2005), Paszport „Polityki” w kategorii literatura (2006), Śląski Wawrzyn Literacki (2009) oraz nominację do Nagrody Nike za powieść Balzakiana (2009), Ekran kontrolny (2010) oraz Saturn (2012).

Jest autorem tomów: Żywoty równoległe (2004), Wyprawa na południe (2005), Wiersze (2006), Brzytwa okamgnienia (2007), Ekran kontrolny (2009) oraz Rubryki strat i zysków (2011). Prozy: Lala (2006), Rynek w Smyrnie (2007), Balzakiana (2008), Fotoplastykon (2009), Saturn (2011) oraz szkiców: Młodszy księgowy (2013).

W Biurze Literackim oprócz czterech książek poetyckich ukazały się jego przekłady poezji Philipa Larkina (Zebrane), a także Hotelu de Dream Edmunda White'a (wraz z Piotrem Tarczyńskim) i Niosłem ci kanapeczkę Kārlisa Vērdiņša. Wybrał także wiersze Jarosława Iwaszkiewicza i umieścił je w tomie Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę.

Premierze książki towarzyszą w nowej Przystani! funkcjonującej pod adresem portliteracki.pl fragmenty Języków obcych, wywiad przeprowadzony przez Macieja Woźniaka, esej Janusza Drzewuckiego i autorski komentarz Jacka Dehnela. Całość uzupełnia telewizyjny wywiad przeprowadzony przez Radosława Wiśniewskiego dla PortTV.

Premiera Języków obcych w Przystani! i PortTV

Fragmenty książki >>>

http://portliteracki.pl/przystan/teksty/jezyki-obce

Wywiad Macieja Woźniaka z Jackiem Dehnelem (od piątku) >>>

http://portliteracki.pl/przystan/teksty/konstrukcje-i-rewolucje

Esej Janusza Drzewuckiego (od soboty) >>>

http://portliteracki.pl/przystan/teksty/miedzy-mowic-a-milczec

Wiersz z autorskim komentarzem (od niedzieli) >>>

http://portliteracki.pl/przystan/teksty/antinous-sie-wynurza

Między książkami: Jacek Dehnel, część 1 >>>

http://portliteracki.pl/porttv/filmy/miedzy-ksiazkami-jacek-dehnel-czesc-1

Między książkami: Jacek Dehnel, część 2 (od piątku) >>>