Wkrótce trzeci tom dzieł zebranych Karpowicza

Redakcja
Redakcja
Kategoria literatura · 28 maja 2013

 

4 lipca ukaże się trzeci (z ośmiu planowanych) tom "Dzieł zebranych" Tymoteusza Karpowicza. Znajdzie się w nim określany przez samego pisarza "dziełem życia" poemat "Słoje zadrzewne". 
  
Twórczość Karpowicza należy do jednej z najbardziej wymagających, a zarazem najmniej docenionych wśród współczesnych krytyków i czytelników. O wyzwaniach, jakie niesie lektura wierszy "ostatniego poety niemożliwego", pisał m.in. Piotr Matywiecki: 
  
"W wierszach gromadził słowa niespójne znaczeniowo i emocyjnie, druzgotał harmonijną składnię. I przez ten stos mownych "odpadków" przetłaczał coś, co było mu dane niejako przedwstępnie, naturalnie: liryzm, egzystencjalne intuicje". 
  

Redaktorem całego cyklu, którego ostatni tom ma pojawić się w dziesiątą rocznicę śmierci pisarza, czyli 2015 roku, jest Jan Stolarczyk. Już w 1988 roku prosił Karpowicza o możliwie obszerny wybór wierszy lub nowy ich tom. Autor "Odwróconego światła" pisał wtedy: 
  
"Nie wiem, czy znane jest Panu to, że to, co powstaje (na marginesie mojej pracy zawodowej, belferskiej) w mojej poezji po wyjeździe z kraju, jest drugą częścią 'Odwróconego światła', jest komponowane jako polimorficzny poemat". 
  
Praca nad "Słojami zadrzewnymi" trwała aż dziesięć lat, głównie ze względu na zmagania z chorobą żony i własną. Dramatyczna sytuacja miała wpływ na ostateczny kształt poematu. W nocie edytorskiej do "Dzieł zebranych, tom 3" Jan Stolarczyk pisze: 
  
"Tak, 'Słoje zadrzewne' były swoistą summą życiową wykreowaną cierpieniem realnym (choroby) i gorączkowo romantycznym (mit artysty Prometeusza), uczynioną pod pretekstem wyboru (wobec niemożności ukończenia głównego dzieła)". 
  
Tymoteusz Karpowicz (1921-2005) był poetą, prozaikiem, dramaturgiem, tłumaczem i krytykiem literackim. Należał m.in. do redakcji "Nowych Sygnałów" (1956-1957) i "Odry" (1958-1976). 
  
Jest uważany za jednego z głównych przedstawicieli nurtu lingwistycznego w polskiej poezji. W 1973 roku wyjechał na stałe z Polski, a w 1978 roku objął stanowisko profesora na University of Illinois w Chicago. Zmarł w 2005 r. w Oak Park. 
  
Biuro Literackie od dawna przybliża twórczość Tymoteusza Karpowicza. Świadczy o tym nie tylko zaplanowany na wiele lat cykl "Dzieł zebranych", lecz również wcześniejsze publikacje, wśród których jako pierwsza ukazała się książka "Mówi Karpowicz" Mirosława Spychalskiego i Jarosława Szody (2005). 
  
W następnych latach BL wydało m.in. "Podziemne wniebowstąpienie" Bartosza Małczyńskiego, Jakuba Mikurdy i Joanny Mueller (2006) czy zbiór "dwie rozmowy" - zapis wieloletniej korespondencji między Tymoteuszem Karpowiczem i Krystyną Miłobędzką i Andrzejem Falkiewiczem (2011).