Debiutancki tom Piera Tondellego Libertyni inaczej (Altri libertini) ukazał się w 1980 roku (autor miał podówczas 25 lat). Tondelli określał Libertynów… mianem powieści (romanzo a episodi), choć bliżej tej całości do zbioru opowiadań. Historie mają różnych bohaterów i narratorów, których łączy wspólne doświadczenie pokoleniowe. Książka okazała się bestsellerem, została dostrzeżona i doceniona przez krytykę, ale ze względu na drastyczność opisów stała się także celem ataków dyżurnych hipokrytów i stróżów moralności. Próbowano zakazać jej dystrybucji, ale ostatecznie sąd oddalił pozew. Istotnym motywem nagonki naTondellego był jego nieskrywany homoseksualizm i opisy miłości gejowskiej, które łamały silne w owym czasie tabu obyczajowe.
Można ten zbiór czytać także na sposób polityczny czy raczej antypolityczny. Tondelli dorastał w latach 70. Doszło wówczas do ważnej zmiany pokoleniowej. Po okresie silnego zaangażowania politycznego (zazwyczaj lewicowego), które we wczesnych latach 70. przerodziło się w działalność terrorystyczną lub paraterrorystyczną, nastąpiła ucieczka młodych w prywatność. Tondelli pokazuje złożone konsekwencje tej zmiany, trzymając się tak blisko materii życia, jak to tylko możliwe.
• • •
Pier Vittorio Tondelli (1955-1991) – włoski prozaik, pochodzący z Correggio, zajmujący niepodważalne miejsce w kanonie literatury XX wieku. Krytycy wskazują na jego licznych poprzedników (Arbasino, Celati, Céline), na inspiracje, przede wszystkim amerykańskie (Kerouac, Bukowski), ale równocześnie podkreślają oryginalność jego pisarstwa. Wprowadził do włoskiej prozy styl i tematykę, które stały się inspiracją dla młodego pokolenia pisarzy debiutujących w późnych latach 80. i wczesnych 90.
