Osią imprezy niezmiennie pozostaje cykl spotkań z pisarzami nominowanymi w danym roku do Nagrody Literackiej Gdynia, jednakże zaplanowano wokół nich szereg wydarzeń dla „ludzi słowa” – pisanego, mówionego, śpiewanego...
W ramach „Literaturomanii” przez trzy dni z publicznością spotka się około pięćdziesięciu gości z całego kraju: poetów, prozaików, eseistów, biografistów, reportażystów, krytyków, dziennikarzy kulturalnych, autorów tekstów piosenek. – Zaproszeni, jak zwykle, licznie i chętnie przybywają na nasz festiwal. To bardzo cieszy. W przypadku takiego przedsięwzięcia jak nasze, piłkarskie mistrzostwa nie mają raczej wpływu na ich plany. Przyzwyczailiśmy już literacką Polskę, że gdyńska nagroda świętuje w czerwcu. Oczywiście, z myślą o komforcie naszych licznych gości wydarzenia ulokowaliśmy tym razem pod koniec miesiąca. Dla powodzenia i pożądanego klimatu tegorocznej imprezy powróciła ona w gościnne mury Teatru Miejskiego – wyjaśnia dr Violetta Trella, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdyni, głównego organizatora wydarzeń.
Wśród gości literackiej Gdyni będzie można spotkać m.in. ks. Adama Bonieckiego, którego do dyskusji o książce „Lepiej palić fajkę niż czarownice” zaprosi Piotr Najsztub, znakomitego poetę i tłumacza Piotra Sommera, pisarza i scenarzystę Andrzeja Barta, prozaika i historyka literatury Stefana Chwina czy zespół Plateau wraz z Martyną Jakubowicz. Ci ostatni zagrają po raz pierwszy w Gdyni utwory z albumu „Projekt Grechuta”, a jeszcze przed koncertem porozmawiają z publicznością. Występów artystycznych będzie zresztą znacznie więcej. Andrzej Sosnowski (laureat gdyńskiej specjalnej „Nagrody Osobnej” w ubiegłym roku) wystąpi wspólnie z jazzującym Chain Smokers, natomiast Miłosz Biedrzycki, nominowany kilka lat temu do „Gdyni”, będzie improwizował swoje wiersze do minimalistycznej muzyki Małgorzaty Tekiel. – Na wszystkie wydarzenia tradycyjnie wstęp jest wolny. Ze względu na duże zainteresowanie na koncert Plateau trzeba odbierać wejściówki, ale bezpłatne. To ze względu na ograniczoną pojemność widowni. Warto je odbierać tuż przed i w trakcie festiwalu – zachęca Violetta Trella.
Kiedy to już publiczność zapozna się bliżej z wszystkimi nominatami i ich publikacjami, dzień po festiwalu (30 czerwca), gdyńskie jury podczas Gali Finałowej w Teatrze Muzycznym ogłosi nazwiska laureatów Nagrody Literackiej Gdynia w kategoriach poezja, proza i eseistyka, a także „Nagrody Osobnej” – Będzie to laur dla osoby spoza grona nominowanych, która niewątpliwie na to wyróżnienie zasługuje – podkreśla prof. Piotr Śliwiński, przewodniczący Kapituły Nagrody. - Tradycyjnie nie brakuje tomów poetyckich, w tym wielu bardzo dobrych, lecz w dziedzinie eseju i prozy mamy do czynienia z chaotycznymi przypływami i odpływami, wzrostem i upadkiem koniunktur, nic tu nie jest "tradycyjne" ani "równomierne". Rok poprzedni upłynął pod znakiem biografii i poezji, co nie oznacza, że milczała proza i eseistyka literacka. Obie wydobyły z siebie głosy wyjątkowe, warte bardzo uważnego posłuchania – dodaje pytany o 2011 rok w literaturze polskiej. Uroczystość wręczenia nagród (statuetka „Gdyńska Kostka Literacka” oraz 50 tys. zł) w reżyserii rektora łódzkiej „filmówki” Roberta Glińskiego rozpocznie się o godzinie 17:00. Transmisja na antenie TVP Gdańsk, retransmisja w TVP Kultura (dzień później, godz. 12:00).
PROGRAM FESTIWALU „LITERATUROMANIE” 2012
- DNI NAGRODY LITERACKIEJ GDYNIA
27 – 29 czerwca 2012 r.
Teatr Miejski im. W. Gombrowicza w Gdyni, ul. Bema 26
Michał Chaciński (TVP) – gospodarz festiwalu
Stałe punkty festiwalu:
- Wystawa „Kartoteka: Reprint” – kopie unikatowych faksymiliów jednego z najbardziej znanych dramatów Tadeusza Różewicza, możliwie wiernie oddające cechy rękopisu. W skoroszycie mistrza znalazły się dwa warianty „Kartoteki”, z 1957 i 1958 roku, zapisane na luźnych kartkach i w kratkowanym bloku. Rękopis to nie tylko odmiany tekstu, ale też rysunki i podręczny notatnik autora. Wybrane fragmenty zostały przeniesione do formy festiwalowej wystawy
- Vademecum Nagrody Literackiej Gdynia - stoisko księgarniane, na którym można zdobyć książki nominowane i nagradzane w Gdyni, a także poprosić poszczególnych autorów – festiwalowych gości o specjalną dedykację
- Kiermasz Literaturomaniaka – wybór książek używanych z zasobów Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdyni, które będą wymieniane na egzemplarze przynoszone przez uczestników festiwalu
Środa (27 czerwca)
19:00 Oficjalna inauguracja festiwalu
19:05 Wprowadzenie do filmu „Dorzecze Różewicza” – z Arturem Bursztą (dyrektorem Biura Literackiego, Festiwalu „Port Literacki”, fundatorem Fundacji Europejskich Spotkań Pisarzy), współautorem dokumentu, rozmawia Michał Chaciński (dziennikarz Telewizji Polskiej, dyrektor artystyczny Gdynia Film Festival)
19:20 „Dorzecze Różewicza” - emisja filmu dokumentalnego o Tadeuszu Różewiczu, w którym inni poeci opowiadają o tym, co zawdzięczają jego twórczości i jak ją interpretują, określając jednocześnie miejsce oraz rolę poety w literaturze polskiej i światowej. Dokument Artura Burszty i Jolanty Kowalskiej
20:00 Spotkanie z autorami nominowanymi do NLG 2012 w kategorii „proza” – prowadzenie: Inga Iwasiów (Uniwersytet Szczeciński)
W tegorocznej edycji w gronie wyróżnionych prozaików znaleźli się: Magdalena Tulli, Andrzej Turczyński, Anna Nasiłowska, Szczepan Twardoch i Filip Zawada. Dyskusję z poszczególnymi pisarzami (w konwencji 1 na 1) podejmie literaturoznawczyni i jurorka prestiżowych nagród literackich.
21:15 „Co mi dał Grechuta, co ze sobą zabrał“ - rozmowa z członkami zespołu Plateau oraz Martyną Jakubowicz - prowadzenie Michał Chaciński
22:00 Plateau & Martyna Jakubowicz – Projekt GRECHUTA
Koncert główny tegorocznego festiwalu, który „pogodzi” wszystkie pokolenia. Zespół Plateau i jego album „Projekt Grechuta“ został świetnie przyjęty przez polskich recenzentów, a także wymagających miłośników polskiej legendy poezji śpiewnej. Na łamach Gazety Wyborczej recenzowano: Odważyli się zmierzyć ze świętością piosenki literackiej. Zrobili to z młodzieńczą fantazją i odwagą. Plateau potrafi Grechutę rozbujać w rytmach reggae, nadać rockowy pazur czy efektownie zliftingować elektroniką. Dodatkowym pretekstem do zorganizowania koncertu jest okrągła rocznica. W tym roku mija 45 lat od debiutu Marka Grechuty podczas Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie.
Czwartek (28 czerwca)
12:00 Warsztaty scenariopisarskie – adaptacja prozy z Andrzejem Bartem
Autor scenariusza m.in. „Rewersu” zaprosił na dwudniowe bezpłatne zajęcia 8 osób (wybranych z wcześniejszych zgłoszeń, które spłynęły z całej Polski). Warsztaty będą poświęcone scenariuszowi adaptowanemu.
Andrzej Bart to polski powieściopisarz, scenarzysta i reżyser. Dwukrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia. Jest twórcą licznych filmów dokumentalnych. Największy sukces przyniosła mu ekranizacja „Rewersu”. Jego powieści były tłumaczone na francuski, węgierski, rosyjski, niemiecki, słoweński i na hebrajski.
18:00 „Lepiej palić fajkę niż czarownice” - Piotr Najsztub zaprasza do dyskusji ks. Adama Bonieckiego
Punktem wyjścia do dyskusji ze znanym dziennikarzem jest niedawno wydana książka wieloletniego redaktora naczelnego Tygodnika Powszechnego - "Lepiej palić fajkę niż czarownice". Tom zawierający krótkie artykuły i niezwykłe zdjęcia Bonieckiego przypomina, o czym przez ostatnie lata pisał na łamach tygodnika ów nietuzinkowy kapłan. Mowa w nim i o wewnątrzkościelnym dialogu, i o tym, jak rozmawiać z inaczej myślącymi. O szacunku dla krzyża i o prawdziwym (i niebezpiecznym) satanizmie. O listach biskupów i polskich antyklerykałach, ale też o sile Ewangelii. Zarówno książka, jak i spotkanie to szansa, by uważniej wsłuchać się w to, co ma do powiedzenia ksiądz, który rzeczywiście woli palić fajkę niż...
19:30 „Dzieci jako odbiorcy literatury. Lekceważone? Tracone?”
Główna debata festiwalu skupiona wokół pytań: dlaczego kolejne roczniki małych Polaków są tracone dla świata książki, czy to wina wyłącznie wszechobecnej kultury obrazu? Czy literatura nie ma sobie nic do zarzucenia i jest tylko ofiarą? A może współsprawcą? Dlaczego rzesze dzieci, które są często zachęcane przez rodziców do książek, w wieku młodzieżowym i dorosłym się od nich odwracają? Czy najmłodsi są przygotowywani do coraz poważniejszej literatury? Czy szkoła spełnia w tym zakresie swoje zadanie? Czy literatura zaspokaja potrzeby nowych pokoleń?
Do dyskusji zaproszono Ewę Białołęcką, Piotra Sommera, Stefana Chwina. Gospodarzem debaty będzie Katarzyna Janowska (TVP Kultura).
Piotr Sommer to laureat wielu prestiżowych nagród, twórca zarówno literatury dziecięcej, jak i tej „dorosłej”. Stefan Chwin, uhonorowany w zeszłym roku Nagrodą Literacką Gdynia, zabierze stanowisko przede wszystkim jako wnikliwy analityk zjawisk literackich i socjologicznych, krytyk i historyk literatury. Z kolei głos Ewy Białołęckiej będzie perspektywą cenionej pisarki fantasy, autorki fanfiction osadzonych w świecie Harry'ego Pottera, tłumacza. Moderacja dyskusji powierzona została Katarzynie Janowskiej (dyr. TVP Kultura) znanej między innymi z prowadzonych w TVP wspólnie z Piotrem Mucharskim „Rozmów na koniec wieku” i „Rozmów na nowy wiek” – serii wywiadów z wybitnymi postaciami kultury, m.in. Czesławem Miłoszem, Stanisławem Lemem czy Wojciechem Kilarem.
21:00 Spotkanie z nominowanymi do NLG 2012 w kategorii „poezja” - prowadzenie: Joanna Orska (Uniwersytet Wrocławski)
W tegorocznej edycji w gronie wyróżnionych poetów znaleźli się: Roman Honet, Eda Ostrowska, Marcin Sendecki, Edward Pasewicz i Marta Podgórnik. Dyskusję z poszczególnymi twórcami (w konwencji 1 na 1) podejmie krytyk i historyk literatury.
22:00 „Stereodram” - autorska recytacja wierszy oraz utwory improwizowane. Wykonawcy: Małgorzata "Tekla" Tekiel (gitara basowa), Miłosz Biedrzycki MLB (recytacja, teksty).
Stereodram to specyficzny, minimalistyczny spektakl dla niszowej publiczność. Minimalizm budowany jest w oparciu o poezję Miłosza Biedrzyckiego (MLB), nominowanego do Nagrody Literackiej Gdynia 2008, której recytacje połączone są wyłącznie z niestandardowym akompaniamentem gitary basowej. Sami autorzy swój występ określają mianem „słuchowidowiska zrytmizowanego”. Duet prezentował już Stereodram na festiwalach literackich w Krakowie, Poznaniu i Katowicach, a także za granicą.
Piątek (29 czerwca)
12:00 Warsztaty scenariopisarskie – adaptacja prozy z Andrzejem Bartem
Dzień drugi warsztatów dla grupy wybranej z wcześniejszych zgłoszeń. Więcej na www.nagrodaliterackagdynia.pl.
18:30 Spotkanie z nominowanymi do NLG 2012 w kategorii „eseistyka” - prowadzenie: Marta Mizuro (redaktor Dodatku Literackiego Nagrody Literackiej Gdynia)
W tegorocznej edycji w gronie osób wyróżnionych znaleźli się: Adam Lipszyc, Krystyna Czerni, Krzysztof Mrowcewicz, Marian Sworzeń i Filip Springer. Dyskusję z poszczególnymi twórcami (w konwencji 1 na 1) podejmie krytyk literacki i dziennikarka.
20:00 Autor! Autor! – Spotkanie poetyckie z Piotrem Sommerem
Poeta przeczyta wybór swoich najnowszych wierszy oraz podejmie dyskusję z Piotrem Śliwińskim – przewodniczącym Kapituły Nagrody Literackiej Gdynia. Piotr Sommer to ceniony poeta i tłumacz współczesnej poezji anglosaskiej, redaktor naczelny "Literatury na świecie". Były członek Kapituły NLG jest laureatem Nagrody im. Barbary Sadowskiej, Nagrody Kościelskich i Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt twórczości. Był także dwukrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Nike
21:15 Andrzej Sosnowski & Chain Smokers - koncert
Ubiegłoroczny gdyński laureat specjalnej Nagrody Osobnej Andrzej Sosnowski po raz kolejny połączy siły z Chain Smokers, tym razem występując dla publiczności „Literaturomanii”. Chain Smokers to projekt muzyczno-literacki, oparty na połączeniu muzyki improwizowanej i polskiej poezji współczesnej; dotąd znany głównie ze współpracy z Andrzejem Sosnowskim, z którym w 2007 roku grupa wydała multimedialną płytę Trackless, a także “Dr Caligari resetuje świat” (2011). Koncerty mają charakter jednorazowego wydarzenia, podróży dźwięków i towarzyszącego im poetyckiego słowa.
Andrzej Sosnowski, oprócz „Gdyni”, jest również laureatem Nagrody im. Kościelskich, nagrody miesięcznika Odra oraz nagrody poetyckiej Silesius za książkę roku. Autor ma także bogaty dorobek translatorski. Tłumaczył m.in. takich pisarzy jak Ezra Pound, John Ashbery czy Elizabeth Bishop.
22:15 Jam session
Jazzowe standardy oraz improwizacje w wykonaniu zespołu AROKRAWA Quartet.
