Jacek Jadacki
Byt i powinność
Wkład XX-wiecznych myślicieli polskich do teorii imperatywów i norm
Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2012
ISBN 978-83-7507-118-4
Format B5, s. 381, ilustracje, bibliografia, indeks nazwisk
Przegląd wyników badań w zakresie teorii imperatywów i norm – prowadzonych w Polsce w XX wieku – pokazuje, po pierwsze, że badania te objęły właściwie całą dziedzinę tej teorii. Pokazuje, po drugie, że prowadzone były one w dwóch uzupełniających się kierunkach: zarówno w kierunku możliwie precyzyjnego zdania sprawy z intuicji, którymi kierują się kompetentni użytkownicy wypowiedzi imperatywnych i normatywnych (oraz wypowiedzi pochodnych), jak i w kierunku zbudowania adekwatnych rachunków, które te intuicje byłyby zdolne uchwycić w karby logiczne. W tych kierunkach zrobiono istotne kroki naprzód – niektóre na drogach wytyczonych przez własną tradycję badawczą (przede wszystkim przez tradycję Szkoły Lwowsko-Warszawskiej), niektóre zaś na drogach przygotowanych przez prace myślicieli obcych.
Z „Zakończenia”.
Autor – Jacek Jadacki (ur. 1946) – jest profesorem tytularnym filozofii. Opublikował kilkanaście książek – m.in.: Possible ontologies (ze Zdzisławem Augustynkiem, 1993), From the viewpoint of the Lvov-Warsaw School (2003) oraz Polish analytical philosophy (2009).
SPIS TREŚCI
Przedmowa
1. Sytuacja preferencyjna
2. Preferencje a impulsy, decyzje i tendencje
3. Werbalizacja preferencji: imperatywy
4. Sytuacja aksjologiczna. Ewaluacje
5. Sytuacja obligacyjna
6. Geneza obligacji
7. Kryteria faktyczności obligacji
8. Gradacja obligacji
9. Werbalizacja obligacji: normy
10. Normy a konsultatywy, instrukcje i optatywy
11. Argumentacja imperatywno-normatywna
Zakończenie
Antologia
Kazimierz Twardowski. Indykatywy, interrogatywy, imperatywy i optatywy [1901]
Jan Nuckowski. Tezy praktyczne [1903]
Władysław Witwicki. Allogenetyczna koncepcja woli [1904]
Franciszek Gabryl. Racjonalność aktów woli [1905/1906]
Kazimierz Twardowski. Imperatywy kategoryczne i hipotetyczne [1905/1906]
Leon Petrażycki. Normy imperatywne i imperatywno-atrybutywne [1907]
Marian Borowski. Sytuacja prakseologiczna [1923]
Marian Borowski. Logika prakseologiczna [1924]
Stanisław Cheliński. Typy imperatywów [1925]
Tadeusz Kotarbiński. Normy i tezy normatywne [1929]
Tadeusz Kotarbiński. Klasyfikacja norm [1931]
Jerzy Sztykgold. Negacja normy [1936]
Mieczysław Wallis-Walfisz. Frazy normatywne [1937]
Izydora Dąmbska. Imperatywy i normy zrelatywizowane [1938]
Henryk Elzenberg. Imperatywizm [1938]
Leon Petrażycki. Logika pozycyjna [1939]
Tadeusz Czeżowski. Intencje i ewaluacje [1946]
Tadeusz Czeżowski. Typy intencji [1946]
Tadeusz Kotarbiński. Ewaluacje, normy, imperatywy [1947]
Maria Ossowska. Normy a imperatywy [1947]
Maria Ossowska. Ewaluacja norm [1947]
Aleksander Witold Rudziński. Normy i deklaratywy [1947]
Kazimierz Ajdukiewicz. Akty wolicjonalne [1948]
Jerzy Lande. Reguły normatywne i teleologiczne [1948]
Jerzy Kalinowski. Struktura gramatyczna normatywów [1953]
Czesław Znamierowski. Fiat [1957]
Wiesław Lang. Konsekwencje negacji normy [1960]
Stefan Grzybowski. Relacja normatywna [1961]
Tadeusz Czeżowski. Modalności [1964]
Zdzisław Ziemba & Zygmunt Ziembiński. Rachunek norm [1964]
Zygmunt Ziembiński. Konsekwencja w sferze norm [1964]
Kazimierz Ajdukiewicz. Pozycje propozycjonalne [1965]
Tadeusz Kotarbiński. Logika imperatywów [1966]
Władysław Tatarkiewicz. Implikacje normatywne [1966]
Jan Woleński. Redukcja norm do imperatywów [1966]
Zygmunt Ziembiński. Werbalizacja norm [1966]
Zygmunt Ziembiński. Dyrektywy techniczne [1966]
Zygmunt Ziembiński. Konsekwencja instrumentalna i aksjologiczna [1966]
Leszek Nowak. Ewaluacja performatywów [1968]
Franciszek Studnicki. Funkcja semantyczna norm [1968]
Zdzisław Ziemba. Paradoksy logiki deontycznej [1968]
Zdzisław Ziemba. Interpretacja logiki deontycznej [1969]
Zdzisław Najder. Imperatywizm [1971]
Jerzy Kalinowski. Logicy deontyczni avant la lettre [1972]
Zygmunt Ziembiński. Presupozycje dyrektyw [1972]
Kazimierz Opałek. Dyrektywy [1974]
Zygmunt Ziembiński. Presupozycje norm [1977]
Eugeniusz Grodziński. Imperatywy a performatywy [1980]
Jan Woleński. Adekwatność logiki norm [1980]
Władysław Wolter & Maria Lipczyńska. Normy i logika deontyczna [1980]
Kazimierz Świrydowicz. Formuła normatywna [1981]
Jan Woleński. Operatory deontyczne [1982]
Tomasz Gizbert-Studnicki. Formułowanie dyrektyw [1983]
Jan Woleński. Semantyka norm [1983]
Zdzisław Ziemba. Kodeks norm [1983]
Maciej Zieliński & Zygmunt Ziembiński. Status ontyczny norm [1988]
Maciej Zieliński & Zygmunt Ziembiński. Logika norm a logika deontyczna [1988]
Jerzy Kalinowski. Logika norm [1990]
Kazimierz Opałek. Formuły normatywne [1990]
Maciej Zieliński. Metody werbalizacji norm [1992]
Roman Laskowski. Kategoria trybu [1998]
Piśmiennictwo
Indeks nazwisk
