4 Kulturalny spacer po Trakcie Królewskim
Tego lata na Krakowskim Przedmieściu można spotkać przechadzającą się Klio – muzę historii. A to za sprawą licznych wystaw. Główna zasługa przypada Domowi Spotkań z Historią, który przygotował aż trzy z nich, m.in. ekspozycję „Budujemy nowy dom”, na której znalazło się 120 unikatowych zdjęć pokazujących Warszawę w chwili zakończenia wojny i pierwsze siedem lat jej odbudowy.
ROCZNICOWE TEMATY MIESIĄCA
Powstanie Warszawskie
7 Praga: mało znany rozdział historii walk powstańczych – Jacek Głuski
Powstanie Warszawskie było narodową hekatombą. Jego bilans to ponad 200 tysięcy istnień ludzkich, zagłada miasta i bezmiar cierpień kilkuset ludzi wysiedlonych i skazanych na poniewierkę. Czcząc poświęcenie warszawskich powstańców, nie należy jednak zapominać, że wybuchło ono nie tylko w lewobrzeżnej części stolicy. Na Pradze 1 sierpnia 1944 r. także rozpoczęła się otwarta walka z okupantem, krwawa, beznadziejna i równie bohaterska, chociaż znacznie krótsza.
15 Marceli Porowski, prezydent powstańczej Warszawy – Stanisław Jan Rostworowski
Marceli Porowski, od 1941 r. Delegat Rządu RP Okręgu Warszawskiego, podczas Powstania Warszawskiego – 5 sierpnia – objął funkcję prezydenta Warszawy. Pełnił ją do kapitulacji 2 października. Podczas procesu, jaki odbył się osiem lat po wojnie, były prezydent powstańczej Warszawy został skazany na karę śmierci jako „wróg ludu”. Wyrok zamieniono na dożywotnie więzienie.
Bitwa warszawska 1920
18 Z Jerzym Hoffmanem o filmie „Bitwa warszawska 1920” i o historii rozmawia Anna Glińska-Piątkowska
„Mój film to nie podręcznik historii. To wielka historia miłosna dwojga bohaterów Oli Raniewskiej (Natasza Urbańska) i Jana Krynickiego (Borys Szyc) na tle mielących młynów historii i śmiertelnego boju Polaków o istnienie. Ale oczywiście sporo tu faktów i postaci historycznych. Zaraz po Józefie Piłsudskim najważniejszą postacią filmu jest jego adiutant płk Bolesław Wieniawa-Długoszowski. Ważny jest też Wincenty Witos – premier czasu bitwy warszawskiej. Pojawiają się rówież generał Józef Haller i Władysław Sikorski. Oczywiście widoczni są bolszewicy: Lenin, Trocki, Stalin, grani przez Rosjan”.
23 Drużynowy Skorupka – Paweł Elsztein o księdzu Ignacym Skorupce
HISTORIA
24 Kim był Ignacy Paderewski – Wiesław Dąbrowski
Ignacy Jan Paderewski, wielki muzyk i mąż stanu – w Polsce prawie zapomniany, w Ameryce od pokoleń szanowny, a wręcz otaczany kultem. Pamiętne są choćby słowa Johna Kennedy'ego, który odsłaniając tablicę pamiątkową poświęconą Paderewskiemu na cmentarzu w Arlington, powiedział: „(...) niemal sam jeden uświadomił prezydentowi Wilsonowi niedolę Polski, zyskując jego pomoc w zapewnieniu jej niepodległości po I wojnie światowej, i jako premier jej rządu przekonywał do kwestii polskiej na konferencji wersalskiej. (...) stał się symbolem tej długiej i niezwykłej historii walki Polaków o wolność”.
LUDZIE I SŁOWA
28 Wyględów i Szopy, czyli językowa archeologia Kwiryny Handke
WARSZAWIACY
30 O miłości swoich pradziadków i starej Saskiej Kępie – pisze Małgorzata Karolina Piekarska
32 e-warszawiacy: „Warszawa w PRL” – strona nagrodzona w konkursie „Syrenka w sieci”
KULTURA
34 Centrum Nauki Kopernik – polskie pomysły i polskie wykonanie – Natalia Grzywalska
W warszawskim Centrum Nauki Kopernik, które do tej pory odwiedziło prawie 500 tys. osób, można znaleźć rzeczy, których nie ma nigdzie na świecie. Najbardziej odkrywcze eksponaty są tworzone w warsztatach CNK, bo żadna zewnętrzna firma nie potrafiła ich zrobić.
37 Frontem do Wisły: Rzeczne opowieści – Przemysław Pasek
38 O tym, jakJarosław Iwaszkiewicz i Karol Szymanowski pisali „Króla Rogera”, rozmawiają literaturoznawca Radosław Romaniuk i muzykolog Michał Klubiński
Radosław Romaniuk: „W biografii autorów „Króla Rogera” najintensywniejszy okres pracy nad operą przypada na rok 1918. Szymanowski i Iwaszkiewicz przebywali wtedy na Ukrainie, przez którą przewaliła się rewolucja. Wielu ludziom zawalił się cały świat, stracili domy, materialne podstawy bytu, upadła ich hierarchia wartości. Szymanowski zareagował na te wydarzenia, pogrążając się we wspomnieniach o niedawnej podróży na Sycylię i lekturach związanych z antykiem. Można powiedzieć, że była to prywatna samoobrona artysty. Dotknięcie czegoś fundamentalnego, sięgnięcie do korzeni naszej cywilizacji, powrót do opowieści, które opisywały doświadczenie człowieka stojącego wobec niezrozumiałego świata. Szymanowski w ową „samoobronę” wciągnął Iwaszkiewicza, który spełnił wobec niego rolę czułego barometru, rejestrując pomysły i atmosferę”.
42 Europa na Mazowszu – propozycje i programy Mazowieckiego Centrum Kultury i Sztuki – Janusz Pac
46 Czy warto było chodzić do teatrów – miniony sezon teatralny podsumowuje Tomasz Miłkowski
47 Nadwiślańskie refleksje: Nie czaję bazy – Jacek Fedorowicz
48 Notatnik warszawski
50 Komeda na organach – z Janem Bokszczaninem, organistą, twórcą płyty „Komeda – Inspirations”, rozmawia Marcin Mierzejewski
51 Z notatnika miastoluba: Duch Mai Berezowskiej – Maria Terlecka
52 Varsaviana
ZWIERZĘ W MIEŚCIE
54 Koteria kotów – Natalia Grzywalska
56 Listy od Czytelników
58 Warszawa na starej fotografii
Najnowsza, wakacyjna „Stolica” już w kioskach!
Marcin Sierszyński
Kategoria
literatura
·
22 lipca 2011
