9 marca, po dziesięciu latach oczekiwania, ukazała się nowa poetycka książka
Piotra Sommera "Dni i noce". Wydawcą liczącego 70 wierszy zbioru jest Biuro
Literackie. Spotkanie z poetą, tłumaczem, redaktorem "Literatury na Świecie"
już w najbliższą środę, 11 marca, o godz. 18.00 w księgarni Port Literacki
we Wrocławiu.
"Najważniejsze w poezji Piotra Sommer zaczyna się już w tytułach wierszy,
dzieje się tak nie tylko w nowych "Dniach i nocach", we wcześniejszych
tomach również. Między tytułem i jego wierszem (czasami tak właśnie układają
się tu tekstowe zależności) powstaje napięcie nie do opisania, raz wyraża je
głęboki oddech, wielka przerzutnia (w utworach, dla których tytuł jest od
razu pierwszym wersem i bez niego nic nie może zacząć się), raz metafora,
odbierającą na chwilę oddech" - pisze Anita Jarzyna.
"Czy jest w jego pierwszej od dekady książce poetyckiej coś zasadniczo
nowego?" - pyta Jakub Ekier. "Wyjąwszy jeszcze większą siłę wiersza, jeszcze
trudniejszą do pojęcia umiejętność, z jaką nadaje wagę 'drobnym zdarzeniom',
jeszcze bardziej tajemną swobodę, z jaką kadruje wycinki rzeczywistości w
obrazy niedające spokoju? Owszem, z upływem lat u Sommera o wiele jeszcze
mocniej dochodzi do głosu czas".
Motyw czasu rozwija w swoim szkicu Marcin Jurzysta: "Sommer bierze na
warsztat czas - jego porządek, atrybuty, zachcianki, widzimisię i wymagania.
Dzień i noc to z jednej strony porządek upływającego czasu, to jednostki
miary przemijania. Z drugiej strony to światło i ciemność, jawa i sen,
świadome i nieświadome, życie i śmierć. Czas jest jak władca wyniesiony
przez niewiadomo kogo na tron, władca, który nigdy nie abdykuje, który
niweczy wszelkie zamachy stanu, tłumi wszystkie bunty poddanych, jest
odporny na zamachy".
Nieco inaczej sprawę czasu widzi Grzegorz Jankowicz: "Sommera nie interesuje
czas jako taki, nie docieka jego istoty, nie próbuje pochwycić jego sensu,
nie wyodrębnia go ze świata, a nawet efekty jego upływu pokazuje nie wprost,
ale jakby przy okazji, na boku dni. Czas i język współistnieją tutaj ze
sobą, ale nie na zasadzie powinowactwa z wyboru (chwila odbita w języku,
odwieczny moment przechowany w słowie lub słowo dokumentujące przebieg
czasu), lecz jako nieodzowne składniki jednej substancji. Substancji
wiersza".
"Każdy z wierszy przypomina tu osobną historię" - pisze o "Dniach i nocach"
Mateusz Kotwica - "Wspomnienia i retrospekcje, które przeżywa podmiot
liryczny są więc zawieszone na teraźniejszych elementach, co wprowadza
bohatera w sentymentalny świat wspomnień, gdzie czas zatrzymuje się na
chwilę, by uchwycić jak najwięcej wrażeń i powrócić w teraźniejszość. Noce i
dnie są czasem, w którym nachodzą wspomnienia. Noc jest końcem wędrówki,
bolesną, ale już dojrzałą przeszłością - doświadczaniem śmierci, cieniami
dorosłego życia, niepowodzeniami".
O poezji Piotra Sommera Tomasz Majeran pisał: "Można by powiedzieć, że cechą
tej poezji jest ruch, nieustanna aktywność myśli i języków, które 'badają
się' wzajemnie, jakby chciały sprawdzić granice swoich możliwości i granice
te rozszerzyć. Jeśli zaprzęgniemy w tę grę naszą własną wrażliwość i własny
język, to z lektury poezji Sommera wyniesiemy całkiem wymierną korzyść:
nasza przestrzeń językowa, a więc także życiowa, nieco się powiększy".
Piotr Sommer (1948) - autor kilkunastu książek własnych i kilkunastu
przekładowych. Tłumaczył poetów amerykańskich, angielskich, irlandzkich,
szkockich i polskich. Od 1976 r. pracuje w redakcji "Literatury na Świecie".
Mieszka pod Warszawą.
"Dni i noce", to dziesiąta książka Piotra Sommera w wydawnictwie Artura
Burszty. Wcześniej ukazały się - przekłady: Ciarana Carsona "Tak, tak"
(1998), Seamusa Heaneya "Kolejowe dzieci" (1998), Michaela Longleya
"Lodziarz z Lisburn Road" (1998), Dereka Mahon'a "Wszystko będzie dobrze"
(1998), Douglasa Dunna "Wyprowadzka z Terry Street" (1999), D.J. Enright
"Raj w obrazkach" (2003 i 2008); antologia "O krok od nich. Przekłady z
poetów amerykańskich" (2006), zbiór wierszy dla dzieci "Przed snem" (2008)
oraz poprzedni tom "Piosenka pasterska" (1999).
W tym tygodniu na stronach "Przystani!" (www.biuroliterackie.pl) fragmenty
książki, rozmowa z Piotrem Sommerem oraz szkice Jakuba Ekiera, Anity
Jarzyny, Marcina Jurysty, Mateusza Kotwicy, Justyny Sobolewskiej, Piotra
Śliwińskiego.
