Kot niebieski to napisana z rozmachem, piękna, wzruszająca i dająca wiele do myślenia książka, której akcja rozgrywa się na Kaszubach na przestrzeni kilku wieków. Druga w dorobku Martyny Bundy powieść na pewno zadowoli miłośników literatury z wyższej półki, zwłaszcza fanów realizmu magicznego, którego elementy przewijają się przez całą fabułę.
Trudno w krótkiej recenzji wyjaśnić szczegółowo, o czym jest Kot niebieski, gdyż to powieść wielowarstwowa, którą
Na pewno jest to historia życia wielu interesujących, intrygujących postaci, których losy układają się bardzo różnie, jednak niezmiennie powiązane są z wielkimi wydarzeniami, religią, obyczajami, tradycją... Nie zawsze bohaterowie mają wpływ na swoją przyszłość, nie zawsze mogą kierować się wolną wolą, często są zależni od innych, co jeszcze bardziej podnosi napięcie i dodaje całości dramatyzmu.
Nie sposób wymienić wszystkich postaci, które przyciągają uwagę czytelnika. Mamy tu kilku mnichów, żyjących w różnych czasach i kierujących się różnymi motywami, są niezależne, silne kobiety i niewiasty pozbawione wolności, tłamszone, poniewierane, krzywdzone... Są też naukowcy, odkrywcy, poszukiwacze i adepci różnych sztuk...
Są przedstawiciele różnych środowisk społecznych i zawodowych, od bogaczy po nędzarzy, od ludzi wykształconych, żądnych wiedzy po analfabetów.
Mnie szczególnie zachwyciły sylwetki kobiece, zwłaszcza kreacje pewnej owianej tajemnicą zakonnicy, a także akuszerki i zielarki. Zauroczył mnie też porządkujący klasztorną bibliotekę samotnik i miłośnik książek, który pewnego dnia zaczął ...znikać. Autorka stworzyła jednak tak wiele portretów, że każdy może znaleźć w książce coś dla siebie.
Kot niebieski jest powieścią o przemijaniu, ale i zapisywaniu się w pamięci innych oraz w historii. Nieraz ludzie trafiają na jej karty dzięki swoim wielkim dokonaniom, innym razem są ważni tylko dla tych, w których wspomnieniach żyją. Czasem o ich miejscu w dziejach decyduje ważkie odkrycie, czasem stają się bohaterami tylko dla tej garstki, której w jakiś sposób pomogli.
Ponieważ akcja tej napisanej w rozmachem powieści obejmuje kilkaset lat, od średniowiecza po XX wiek, wydarzenia przesuwają się przed oczyma czytelnika jak w kalejdoskopie. Mamy tu odniesienia do przełomowych bitew, wojen, ciągłej walki o władzę świecką i kościelną, do rodzących się doktryn, które zrewolucjonizowały postrzeganie świata.
W tym barwnym świecie historia przeplata się z fikcją, która obfituje w elementy realizmu magicznego. Dzięki temu od lektury trudno się oderwać – to wielka gratka dla wszystkich, którzy cenią opowieści niebanalne, głębokie, w dodatku napisane plastycznym, pobudzającym zmysły językiem.
Nie sposób obok książki Martyny Bundy przejść obojętnie. Jestem pewna, że każdy znajdzie w niej interesujące elementy. Dla jednych będą to perypetie bohaterów, dla drugich treści historiozoficzne, dla jeszcze innych głębokie, mądre, pobudzające do wielu refleksji przesłanie.
Zachęcam do lektury – naprawdę warto sięgnąć po Kota niebieskiego. A właśnie! Jaką rolę odgrywa w powieści tytułowy zwierzak? Tego akurat nie zdradzę – niech każdy przekona się sam!
BEATA IGIELSKA
Książka "Kot niebieski" Martyny Bundy ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego 18 września 2019 r.
