Jaroslaw Rudis jest kultowym pisarzem czeskim młodego pokolenia. Swoją prozą wzbudza emocje, szokuje, intryguje, ale i zmusza do myślenia. W jego książce "Aleja Narodowa" odnajdujemy problemy bliskie nie tylko sąsiadom zza południowej granicy.
Aleja Narodowa w Pradze to dla Czechów szczególne, symboliczne miejsce - tu w 1989 roku doszło do brutalnie stłumionych protestów, tu zaczęła się aksamitna rewolucja.
Bohater i narrator książki w swoim długim monologu twierdzi, że tam był, jednak nie wyjaśnia, po której stronie barykady.
Vandam jest narodowcem. Ma syna i do niego kieruje w myślach swoje życiowe "nauki". Trudno jednak tak naprawdę nazwać to dobrym wychowaniem, gdyż dla narratora liczy się przede wszystkim fizyczna siła (ksywka Vandam jest bardzo wymowna). Bohater lubi się zabawić, wypić, gadać z kumplami, którzy chętnie słuchają jego wspomnień o wyczynach z Alei Narodowej.
Dlatego należy się cieszyć, że nie ma kontaktu z nastoletnim synem i może jedynie wyobrażać sobie, co i jak by mu powiedział.
Vandam wyrzuca z siebie krótkie zdania niczym strzały z karabinu. Często bywa wulgarny, szokuje i językiem, i swoimi prymitywnymi poglądami.
Gardzi słabymi, innymi, każdym, kto nie podziela jego zapatrywań.
Dopiero ostatni rozdział napisany jest w trzeciej osobie i przynosi odpowiedzi na kilka pytań, które towarzyszyły czytelnikowi podczas wcześniejszej lektury.
Zakończenie zaskakuje i okazuje się przewrotne.
Książka Jaroslava Rudisa to mocna proza, na pewno nie dla wrażliwych uszu:) Jest to jednak również szczere i krytyczne spojrzenie na współczesne Czechy i na Europę początku XXI wieku.
Vandam uosabia najgorsze cechy skrajnych prawicowców, których nie brak i w Polsce. Widzimy i słyszymy ich w mediach. Dla jednych są rosnącym w siłę zagrożeniem, które przeraża. Dla innych to bohaterowie i idole. I to także jest zatrważające.
"Aleja Narodowa" daje wiele do myślenia i na pewno nie pozostawia czytelnika obojętnym.
BEATA IGIELSKA
Książka "Aleja Narodowa" Jaroslava Rudisa (w przekładzie Katarzyny Dudzic-Grabińskiej) ukazała się nakładem Wydawnictwa Książkowe Klimaty w marcu 2016 r.
