Portret artysty w wieku młodzieńczym Jamesa Joyce'a, opublikowany w wydaniu książkowym po raz pierwszy w roku 1916, ukaże się w Biurze Literackim w stulecie tego wydarzenia w kapitalnym przekładzie Jerzego Jarniewicza. Powieść opowiada losy bohatera "Ulissesa" Stephena Dedalusa. To kolejny tom w nowej inicjatywie wydawniczej "Klasyka z Europy", dzięki której na naszym
Niewielu twórców zapisało karty w historii literatury światowej w ten sposób, by już nigdy później nie dało się o sztuce słowa myśleć w sposób, w jaki czyniono to przed powstaniem ich dzieł. Joyce, którego książki stanowią nie tylko szczytowe osiągnięcie europejskiego i światowego modernizmu, ale także, każdorazowo, nieustannie zaskakujące i zadziwiające czytelnika wydarzenie w języku, z pewnością do tej elitarnej grupy należy.
Portret artysty, który opowiada losy pojawiającego się później także w Ulissesie Stephena Dedalusa, przez wielu krytyków i historyków uznawany za prozę przynajmniej w części autobiograficzną, na pierwszy rzut oka przypomina skrzyżowanie klasycznej powieści rozwojowej, "Bildungsroman", z innym modnym na początku XX wieku gatunkiem, z powieścią o artyście, tzw. "Künstlerroman".
Takie rozumienie powieści sprowadza odkrywczą przecież prozę Joyce'a do realizacji nieco już przebrzmiałego gatunku. Największą zasługą, jaką autor oddał tym utworem XX-wiecznej literaturze, było pokazanie rozwoju bohatera, jak zauważa w posłowiu Jerzy Jarniewicz, "tylko w języku, bo przecież poza językiem tej powieści nie istnieje Stephen Dedalus, nie istnieją jego mityczne wcielenia ani kolejne stadia w jego osobniczym i artystycznym rozwoju".
W stosowaniu różnych odmian stylistycznych i gatunkowych w każdym z dziewiętnastu fragmentów powieści, dzięki którym poznajemy poszczególne etapy dojrzewania tego "młodego człowieka" i dzięki którym do głosu dochodzą poszczególne fascynacje literackie głównego bohatera (Dantem, poetami elżbietańskimi czy Walterem Paterem), przede wszystkim tkwi istota tej powieści i zarazem największe wyzwanie dla tłumacza.
Tekst Joyce'a ukaże się w ramach realizowanej przez Biuro Literackie serii "Klasyka z Europy", mającej za zadanie przybliżenie polskim czytelnikom najwybitniejszych europejskich dzieł literackich. Oprócz wspomnianych książek Henry'ego Greena i Jamesa Joyce'a ukażą się niebawem prozy Tommasa Landolfiego, Phillipa Larkina, Raymonda Queneau i Nathalie Sarraute.
James Joyce, Portret artysty w wieku mlodzieńczym
Wydawnictwo: Biuro Literackie
Premiera: 30 maja 2016
