Festiwal Filmowy Pięć Smaków już od 10 lat prezentuje w Polsce najlepsze kino z Azji oraz jego znaczenia i konteksty. Impreza skupiona początkowo wyłącznie na filmach wietnamskich ewoluowała do corocznego przeglądu kina z Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, jedynego takiego w kraju.
10. edycja odbędzie się w dniach 16-23 listopada w Warszawie (Kino Muranów, Kinoteka) oraz od 18 do 24 listopada we Wrocławiu (Kino Nowe Horyzonty).
Region, na którym skupia się zainteresowanie organizatorów festiwalu, jest najdynamiczniej rozwijającą się gospodarczo częścią świata. Również tamtejszy przemysł filmowy przeżywa okres niezwykłego rozkwitu komercyjnego i artystycznego. Ton nadają potężne kinematografie japońska, południowokoreańska i chińska (która już wkrótce stanie się największą na świecie), ale na światowych festiwalach stale obecne są także znakomite filmy z Filipin, Kambodży czy Indonezji. Dzięki taniej i ogólnodostępnej technologii cyfrowej, twórcy z tych krajów dysponują zupełnie nowymi narzędziami, pozwalającymi im rejestrować otaczającą ich codzienność i tworzyć nowe zasady filmowej gramatyki.
Tegoroczna edycja Pięciu Smaków będzie największą w historii, zaprezentowane na niej zostanie ponad 40 filmów. Program łączy obrazy artystyczne z komercyjnym tak, aby widzowie mieli okazję zobaczyć to, co w kinie azjatyckim najlepsze. Z jednej strony są to więc intymne historie o silnym zacięciu społecznym, pozwalające poznać lokalną rzeczywistość z wewnętrznej perspektywy, a z drugiej - innowacyjne, pełne świeżości i radości z filmowej kreacji blockbustery, gromadzące przed kinowymi ekranami w swoich ojczyznach miliony widzów.
Różnorodność widać już w doborze filmów otwarcia i zamknięcia. 10. Pięć Smaków rozpocznie się pokazem "Długich przeprosin”, znakomitego dramatu japońskiej mistrzyni kina psychologicznego, Miwy Nishikawy. Filmem wieńczącym festiwal będzie natomiast sensacyjna "Trójka” Johnniego To – nowy film mistrza hongkońskiego kina gangsterskiego, wirtuozerski popis stylu i budowania napięcia, które kumuluje się aż do oszałamiającego finału.
Sekcją konkursową Pięciu Smaków jest Nowe Kino Azji, przegląd najlepszych i najważniejszych filmów ostatniego okresu, zrealizowanych przez najbardziej oryginalnych twórców nowego pokolenia. Są to obrazy odważne formalnie i tematycznie, opowiadające o aktualnych problemach mieszkańców krajów, w których zostały zrealizowane - rys społeczny jest w tym roku wyjątkowo silny. W gronie 11 filmów, które będą walczyć o laury festiwalu znalazły się m. in.: nowelowa dystopia z Hongkongu “10 lat”, najgłośniejszy film polityczny ostatnich lat, o którym, ze względu na bardzo ostre działania chińskiej cenzury, pisały media na całym świecie; pokazywana m. in. w Wenecji i Toronto "Droga do Mandalay” Midiego Z, poetycka, ale opowiedziana z wielkim realizmem historia pary z Birmy, która nielegalnie przekracza granicę z Tajlandią, aby w bogatszym kraju szukać lepszej egzystencji; “Złocisty ptak” K. Rajagopala, porażający, surowy obraz ukazujący Singapur imigrantów - pełen prostytucji, bezdomności, alienacji.
Ale konkurs to także zaskakujące wariacje na temat kina gatunkowego: malezyjska "Przemiana" Daina Saida to mroczny i spektakularny film noir, opowiadający o brutalnych mordach powiązanych z lokalnymi legendami; indonezyjski "Zapis moich zmysłów" Joko Anwara - thriller polityczny, w którym niewinny romans przeradza się w ryzykowną konfrontację z potężną strukturą władzy.
Najlepszy film festiwalu wybierze People’s Jury – 11 miłośników kina, zakwalifikowanych do jurorskiego grona w drodze konkursu. Po raz pierwszy w historii Pięciu Smaków nagroda będzie miała wymiar finansowy - 2500 euro ufundowane zostało przez Panią Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Magdalenę Srokę. Także po raz pierwszy na festiwalu obradować będzie międzynarodowe jury organizacji NETPAC, której celem jest promowanie kina azjatyckiego na świecie.
Konkurs Nowe Kino Azji 10. Festiwalu Filmowego Pięć Smaków:
- Atak serca / Heart Attack, reż. Nawapol Thamrongrattanarit, Tajlandia
- Droga do Mandalay / The Road to Mandalay, reż. Midi Z, Tajwan, Birma, Francja, Niemcy
- Dziecko apokalipsy / Apocalypse Child, reż. Mario Cornejo, Filipiny
- Dziesięć lat / Ten Years, reż. Ng Ka-leung, Jevons Au, Chow Kwun-wai, Wong Fei-pang, Kwok Zune, Hongkong
- Przemiana / Interchange, reż. Dain Said, Malezja
- Teren budowy / Under Construction, reż. Rubaiyat Hossain, Bangladesh
- Tharlo, reż. Pema Tseden, Tybet, Chiny
- Zapis moich zmysłów / A Copy of My Mind, reż. Joko Anwar, Indonezja, Korea Południowa
- Złocisty ptak / A Yellow Bird, reż. K. Rajagopal, Singapur, Francja
- Zły / Jagat, reż. Shanjhey Kumar Perumal, Malezja
- Zwyczajna rodzina / Ordinary People, reż. Eduardo Roy, Jr., Filipiny
Portret: Sion Sono to retrospektywa jednego z najciekawszych autorów współczesnego kina światowego, nie raz już goszczącego w programie festiwalu. Sono to artysta wszechstronny, genialny eksperymentator, łączący skrajne formy kina gatunkowego z trafiającą w punkt krytyką społeczną i wiwisekcją mrocznych stron ludzkiej natury. Przegląd obejmie dzieła z różnych etapów jego kariery: od 37-minutowego filmowego autoportretu (“Jestem Sion Sono”), przez szalone, czterogodzinne zderzenie popkulturowych cytatów, gatunkowych klisz i kreatywnej interpretacji problemów trapiących japońskie społeczeństwo ("Miłość obnażona”), po obrazy najnowsze: wyciszone, czarno białe science-fiction realizowane na terenach Fukushimy ("Gwiazda szeptów”) i feministyczny manifest, powstały w ramach reaktywacji popularnej na przełomie lat 70. i 80. serii filmów erotycznych pinkuwytwórni Nikkatsu ("Antyporno”).
W fascynującym przeglądzie Kina Korei Północnej zaprezentowane zostaną cztery filmy z tego najbardziej zamkniętego i tajemniczego kraju świata. Przed rokiem 1989 dzieła tej kinematografii były dystrybuowane w krajach demokracji ludowych i cieszyły się sporym powodzeniem, po upadku żelaznej kurtyny ich międzynarodowy obieg ustał. W programie Pięciu Smaków znalazły się m. in. klasyczny “Hong Kil-dong”, koreańska legenda opowiedziana z wielkim rozmachem w konwencji filmu sztuk walki, uznawana za najlepszy film w historii kraju, i “Towarzyszka Kim w przestworzach”, zrealizowana w ramach międzynarodowej koprodukcji historia o górniczce marzącej o karierze akrobatki. Filmy te to niezwykły przykład uniwersalności filmowego języka oraz dowód na to, jak X Muza może skutecznie służyć ideom politycznym.
Odrestaurowana klasyka, sekcja przygotowana specjalnie na 10. urodziny Pięciu Smaków, to wyjątkowe, klasyczne pozycje z dorobku wybitnych twórców, które zapisały się trwałym śladem w historii światowego filmu i pokazane zostaną z odnowionych kopii. Znajdą się tu zarówno filmy międzynarodowo uznane (indyjski “Salaam Bombay!”, którzy otworzył Mirze Nair drzwi do wielkiej kariery), jak i odkrycia, które powracają do światowego kanonu: "Historia Santiego i Viny” Maruta to pierwszy barwny film w historii kinematografii tajskiej, owiana legendą i przez lata zaginiona, pełna emocji historia miłosna.
Mini-sekcja Fukushima: pięć lat później jest upamiętnieniem dramatycznego wydarzenia z 2011 roku, które odmieniło Japonię i do dzisiaj jest złowieszczym symbolem atomowego zagrożenia. Znalazły się tu trzy filmy, pokazujące jak japońscy twórcy, za pomocą sztuki, oswajają i przepracowują traumę po katastrofie. To bardzo odmienne gatunkowe obrazy, w których temat tragedii nie pojawia się bezpośrednio, lecz przywołany zostaje przez metaforę. W przeglądzie znalazła się m.in. animacja fantasy dla młodzieży "Oczka meduzy", wyreżyserowana przez jednego z najważniejszych współczesnych artystów japońskich, Takashiego Murakamiego.
Po raz czwarty na Pięciu Smakach odbędą się pokazy Fresh Wave - najlepszych krótkich metraży najmłodszego pokolenia filmowców z Hongkongu. Zostały one wybrane spośród laureatów projektu Fresh Wave, realizowanego od 2005 roku pod patronatem Johnniego To i Hong Kong Arts Development Council. Twórcy tych filmów przyjadą do Warszawy, aby opowiedzieć o perspektywach początkujących filmowców w coraz mocniej uzależnionym od Chin środowisku.
Po sukcesie z ubiegłego roku wraca też Korponoc, wyjątkowy maraton dla ludzi ciężkiej pracy. Podczas sobotniego wieczoru zaprezentowane zostaną trzy znakomite filmy – blockbuster o gwałtownej epidemii zombie, który stał się przebojem roku z Korei Południowej ("Train to Busan” Yeon Sang-ho), japoński kandydat do Oscara ("Miłość za 100 jenów” Masaharu Take) i gorzka tajska komedia o freelancerze, którego organizm odmawia niekończącej się pracy ("Atak serca” Nawapola Thamrongrattanarita).
Program tradycyjnie uzupełnią Pokazy specjalne najnowszych obrazów uznanych twórców. Wśród nich m. in. "Twoja i nie tylko twoja", 18. film koreańskiego mistrza kina obyczajowego Hong Sang-soo, "Miasto jadeitu", dokument Midiego Z, obrazujący realia wydobywania jadeitu w Birmie, "Lament" Na Hong-jina, wybitny horror opowiadający o śledztwie na koreańskiej prowincji, które przeistacza się w pasmo przerażających zdarzeń oraz "Mnich z morza", zrealizowany w Tajlandii film Rafała Skalskiego.
Wszystkie filmy festiwalu zostaną uzupełnione prelekcjami oraz spotkaniami z ekspertami i gośćmi festiwalu. Rozmowy dotyczyć będą relacji między kinem a bieżącymi wydarzeniami, problemami oraz współczesną kulturą szybko zmieniającej się Azji. Poza sesjami Q&A, po wybranych seansach odbędą się rozszerzone panele dyskusyjne m. in. na temat: kina narodowego na przykładzie Korei Północnej, przeżywania narodowej traumy w kontekście Fukushimy oraz wpływu polityki Chin na kulturę współczesnego Hongkongu.
W trakcie festiwalu odbędzie się po raz pierwszy Konwent festiwali azjatyckich, zorganizowany w ramach powołanej przez Pięć Smaków Sieci Europejskich Festiwali Kina Azjatyckiego (Network of Asian Film Festivals in Europe, NAFFE). Działania Sieci skupią się na stałej współpracy festiwali członkowskich w zakresie wymiany branżowego know-how, opracowaniu i realizacji sekcji filmów dotychczas niepokazywanych w Europie oraz wypracowaniu programu wspólnej promocji, która zapewni większą rozpoznawalność festiwali kina azjatyckiego w Europie oraz wśród lokalnych odbiorców. Część spotkań (w dniach 17-18 listopada) będzie miała otwarty charakter i da wgląd w praktyczne aspekty organizacji festiwali kina azjatyckiego w Europie oraz strategie finansowania tego typu przedsięwzięć.
Wyjątkowym jubileuszowym projektem festiwalu jest książka “Cicha eksplozja: Nowe kino Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej” pod redakcją Jagody Murczyńskiej. Ta pionierska, przekrojowa publikacja ukazuje kinematografie regionu w szerokim kontekście kulturowym, historycznym i społecznym. 12 autorów przygląda się w niej m. in. mrocznej poetyce tajskiego horroru, koreańskiej popkulturze, sile rażenia indonezyjskiego kina akcji czy nieodpartemu urokowi japońskiego kina niezależnego, zwracając uwagę widzów na wciąż niedoceniane na świecie fenomeny, na nowo definiujące język współczesnego kina. Książka została wydana przez organizatora festiwalu, Fundację Sztuki Arteria, przy współpracy z Korporacją Ha!art. Jej premiera odbędzie się 16 listopada - w pierwszy dzień festiwalu.
Jesienno-zimową odsłonę będą miały także koncerty Radio Azja, prezentujące artystów wybitnych, ale nieodkrytych jeszcze w Europie. Organizatorzy zapraszają na trzy niezwykłe muzyczne wieczory z: rozbujanym koreańskim synth-popem (Jeong Cha-sik, 25 X), freestylem z pogranicza Birmy, Laosu i Tajlandii (Rasmee Wayrana, 29 XI) oraz hipnotycznymi dźwiękami marimby po japońsku (Midori Takada, 20 XII).
Wszystkie koncerty odbędą się w TR Warszawa (Marszałkowska 8).
Wrocławska replika Pięciu Smaków w Kinie Nowe Horyzonty (18-24 XI) to 10 filmów, prezentujących poszczególne sekcje festiwalu. Widzowie wezmą więc udział w Nocy Grozy, będą śledzić przygody sympatycznej północnokoreańskiej górniczki w jej staraniach realizacji marzeń o karierze akrobatki ("Towarzyszka Kim w przestworzach") oraz obejrzą najnowsze filmy Eduardo Roya Jr. ("Zwyczajna rodzina") i Nawapola Thamrongrattanarita ("Atak serca"). Szczegółowy program na stronie kinonh.pl.
Kompletny program 10. Pięciu Smaków znajduje się TUTAJ.
Kalendarz projekcji dostępny jest TUTAJ.
Pokazy festiwalowe odbywać się będą w kinach Muranów i Kinoteka (bilety w cenie 14-18 zł, wydarzenia specjalne 20-25 zł).
Bilety na wszystkie seanse festiwalu dostępne są od 24 października na piecsmakow.pl, a od 25 października w kasach kin Muranów i Kinoteka.
10. edycja festiwalu odbędzie się w Warszawie w kinach Muranów i Kinoteka w dniach 16-23 listopada.
Replika: Kino Nowe Horyzonty we Wrocławiu (18-24 listopada).
Sponsorzy: Hong Kong Economic and Trade Office (Central and Eastern Europe), Asia Travel
Patroni medialni: FilmWeb, CoJestGrane, AMS, Tokfm, Tygodnik Powszechny, TVP Kultura, Miesięcznik KINO, Aktivist!, 5kilo kultury, Ekrany, VICE, Poka Poka, Res Publica Nowa, CSPA, Warsaw Insider, Etnosystem, Japonia-online, Eastern Kicks
Partnerzy: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Miasto Stołeczne Warszawa, Polski Instytut Sztuki Filmowej, Japan Foundation
Organizator: Fundacja Sztuki Arteria
